Polen - Oderdelta en Slonsk, Duitsland - Havelland (Agro Natura) week 17 2024

Door: reisleider Henk de Lange

Alle foto's zijn van Henk de Lange tenzij anders vermeld

Zaterdag 20 april

Vandaag begint voor mij de eerste reis met een groep van dit seizoen en ik heb er weer erg veel zin in. De laatste weken al weer helemaal ingelezen in alle voorjaarsreizen die ik ga doen. het is een 8 daagse reis van 20 t/m 27 april.

Gistermiddag heb ik de bus al opgehaald zodat ik van huis direct weg kan naar het station van Deventer waar we om 10 uur hebben afgesproken. Onderweg op de route stappen alvast twee deelnemers in. Als de groep compleet is gaan we op weg naar onze eerste locatie in Slonsk in Polen net over de grens met Duitsland. De afstand is zo’n 660 km met twee tussenstops als rustmomentje.

Onderweg hebben we al de eerste Rode Wouwen en een paar Kraanvogels gezien en de wisseling van de Zwarte Kraaien door de Bonte Kraaien zo rond Berlijn. En als we bij Slonsk in de buurt zijn hebben we al de eerste Zeearend te pakken!

Rode Wouw, Zeearend, Zwarte Roodstaart en Kramsvogel

De erg aardige mensen waarbij we verblijven, mevrouw Barbera en haar man en een vriend van hen, Gunther, die Duits spreekt en als tolk dient, een vriendelijke bijzondere man die zo zijn grapjes heeft, het is net of je in een Duitse versie van “fawlty towers” bent belandt 😊.

Na het eten rijden we met een aantal personen nog even naar achteren om alvast in het gebied te kijken en de prachtige zonsondergang mee te maken. Er worden al weer een paar Zeearenden gezien, twee Kramsvogels hippen in het gras. Een roepende Koekoek wordt gehoord en ook Kraanvogels in de verte. Langs het weggetje waar we lopen zien we Gele Kwikstaarten en zingende Veldleeuweriken die omhoog komen uit de nattigheid.

Een waterig zonnetje zakt langzaam onder

Het is voor mij de tweede keer dat ik hier in het voorjaar ben en het valt mij op dat het veel natter is dan in 2022. Toen zag je duidelijk het riviertje Postomia lopen die uitkomt in de Warta bij Kostrzyn, nu zijn alle vlaktes ook overstroomd met veel water. Wel een prachtig gezicht zo! En met een zonsondergang eindigen we deze eerste dag en gaan terug naar onze accommodatie. Vandaag toch nog op 42 soorten gekomen.

Zondag 21 april

Ik slaap zelf met een andere deelnemer op een andere plek in het dorp, als uitwijk als er niet genoeg kamers zijn. Als ik het dakraam open doe zie ik een aantal Ooievaars voorbij de kerktoren vliegen. En hoor ik o.a. een paar Nachtegalen, Gekraagde Roodstaart, Tjiftjaf en Zwartkop.

En zo komt de zon weer prachtig op rond 5:50 (foto 1 @Joke van der Lei)

Om 5:45 zijn de vroege vogels er al bij en zo rijden we weer naar de parkeerplaats het weggetje achteruit vanaf onze accommodatie. Het heeft gevroren en het is nog steeds goed koud!

De Bever verstopt zich steeds onder de brug

Gelukkig heeft iedereen handschoenen en een muts mee wat ik nog even aangegeven had een paar dagen geleden dat niet te vergeten. Zeearenden schrikken hier en daar de Ganzen op, de eerste vandaag vloog al om 5:55.

Een van de vele groepjes Kemphanen die er vliegen 

Enkele Gele Kwikstaarten en de nodige Veldleeuweriken laten zich zien en horen. Mooie groepjes Kemphanen zien we rondvliegen en een Raaf roept vanaf de bossen aan de overkant. Daar komt ook het getrompetter van de Kraanvogels vandaan! Straks na het ontbijt komen we aan de andere kant van de Warta, dus daar moeten we ze dan wel zien! Voor de kijkhut zwemt in het eerste ochtendlicht een Bever op en neer onder een betonnen bruggetje door, deze lijkt zich niet te storen aan ons, we zijn natuurlijk stil en een beetje op afstand. Prachtig!

De 1e Zeearend al om 5:55, Gele Kwikstaart, Veldleeuwerik en een Zeearend 1,5 uur later

In de tuin bij ons huisje horen en zien we o.a. Zwarte Mees, Zwarte Roodstaart en Braamsluiper. Na het zeer uitgebreide ontbijt zijn we weer op temperatuur gekomen en gaan we op pad met gesmeerde boterhamen en een hoeveelheid luxe broodjes, we worden maar weer verwend hier!

Eekhoorn, Kemphaan, paartje Zomertaling en een volwassen Zeearend wordt belaagt door Kokmeeuwen

Rond half negen gaan we weg en nemen het eerste weggetje in het dorp wat de natte gebieden in loopt, er zitten al wat vissers langs het water en een paar andere Poolse vogelaars. Als we het dorp uitrijden wordt een Eekhoorn belaagd door een Ekster, we kunnen het tafelreel van een paar meter afstand minuten lang gade slaan. De Eekhoorn “vliegt” die hele boom door en is aardig nerveus, er zit namelijk ook een eksternest bovenin en ja dan duldt deze vogel geen buurman zo te zien!! Ik heb al gezegd dat de mogelijkheid bestaat dat het pad onder water staat, maar het zo te zien valt het eerst mee. Hier ook mooi Kemphaantjes vlakbij de waterkant en mannetjes in verschillende kleuren, zwart, bruin en wit en een Witgatje, Watersnip en Tureluur.

Grauwe Gors, Geelgors, Ooievaar en Reeën

Boerenzwaluwen vliegen boven de oppervlakte op zoek naar vliegjes. En ja ook de grote jongens zijn niet veilig, een Zeearend in een boom wordt voortdurend belaagd door een aantal Kokmeeuwen totdat die uiteindelijk toch maar wegvliegt omdat die er flauw van is. Een Grauwe Gors rinkelt in een boompje en tussen de Krak- en Wilde Eenden zit ook een paartje Zomertaling in het plas dras gebied. Op het pad scharrelen een paar Geelgorzen bij een plasje water. Ook zien we een Zwarte Ooievaar in de verte cirkelen naast een “gewone” Ooievaar.

Het water staat hoog(foto 1 @Mieke van der Does), foto 2 de weg staat onder water en foto 3 aan de rivier waar het pontje vaart normaal gesproken

Als we op een paar honderd meter van de dijk zijn waar we heen moeten, laat ik de deelnemers uitstappen. Ik moet door een paar behoorlijke plassen op het pad en daarachter lijkt het weer goed, zij kunnen er langs lopen. Maar als dat is gelukt rij ik 50 meter door en zie ik na een bocht waar allemaal bomen staan dat het daar helemaal onder water staat, dus helaas moeten we rechtsomkeert maken, want dat kan iets te veel avontuur worden met een groep. Terugrijdend horen we een Koekoek en een Hop roepen vanaf de overkant van het water ver weg richting de dijk.

We komen weer terug bij het dorp en daar zit een mooi rood gekleurd mannetje Kneu op een draad te zingen, en ja hoor daar vliegt ook een Hop. De meesten zien hem wel, maar op de foto krijgen lukt niet. We nemen daarna een ander route zodat we bij de overgang van het pontje aankomen, waar we van de koffie en lekkere broodjes kunnen gaan genieten. Met het geluid van een Nachtegaal en waar zowel Zwarte als Rode Wouw overvliegen. Onderweg Ooievaars en een groepje Reeën wat naar ons kijkt, en wij naar hen 😊.

Zwarte Wouw, Kraanvogel, Ooievaar en Vos die op prooi springt

Verder rijdend zien we net voordat we de brug over de Warta over rijden een veld met een tiental Ooievaars en een aantal Kraanvogels in een plas dras foerageren en mogelijk wat kikkers of zoiets achterover slaan.

Eenmaal de brug over wordt er een Vos ontdekt in een droger grasperceeltje tussen de bossen. Als hij ons ziet gaat die in dekking liggen. Ik besluit om een stukje achteruit te rijden en daar een paar minuten uit zicht te zijn, en dat werkt als ik de auto daarna weer heel langzaam vooruit laat rollen stoort hij zich niet aan ons en is die goed te zien en het mooiste is dat die nog even mooi een duik neemt om een muis of zoiets te pakken, geweldig om te zien.

Bij de eerste stop hebben we een wandeling door een stukje bos wat uitkomt bij een meertje. Daar worden o.a. Grote- en Kleine Karekiet, Rietzanger, Roerdomp en Dodaars gezien of gehoord. In het bos Grote Bonte Specht, Fluiter en Matkop.

Kijktoren, Hop die voor ons uit vloog, Paapje (foto @Daan Lubbers), volwassen Zeearend en Bruine Kiekendief

We komen bij de tweede stopplek aan, aan de “andere van de Warta, daar vliegen twee Hoppen telkens voor ons uit. Een volwassen Zeearend cirkelt over ons heen. Een stukje verder zien we een hele grote groep Edelherten die op een gegeven moment verdwijnt in het riet. Als we daar naar kijken zien we ook in ieder geval twee Paapjes redelijk dichtbij en vliegen er een Bruine Kiekendief en Buizerd voorbij. Langs de route zit een Klapekster mooi op een takje van een boom te kijken. Tijdens deze rondrit ook meerdere Wouwen en enkele Kraanvogels gezien, naast Witte- en Gele Kwikstaarten, Roodborsttapuit en Graspieper.

De grote groep Edelherten

We komen bij het bezoekerscentrum rond half vijf, wat dan al gesloten blijkt te zijn vanaf vier uur, in tegenstelling wat er op de site stond. We horen nog wel een lachende Groene Specht van achteraf het terrein.

Nog een kijktoren, Klapekster en Sperwer en Bonte Kraai die ruzie hebben

Dan gaan we aan de overkant van de weg een korte wandeling maken het natte gebied in. Een Snor laat zich goed horen. Een Sperwer en Bonte Kraai hebben ruzie, lastig te zien wie nou wie belaagt. Uit de natte gedeeltes laat een Waterral zich een paar keer goed horen. Op het eindpunt zien we in de verte nog een paar Zeearenden. Daarna rijden we terug naar de accommodatie om er rond 19 uur een lekkere maaltijd te nuttigen. We maken de balans op en komen vandaag op een mooie 91 soorten waarvan 51 nieuw.

Maandag 22 april

Voor de liefhebbers beginnen we weer vroeg en zo gaan we met zijn vieren om 5:45 op pad. We kiezen ervoor om met het busje het weggetje te volgen vanuit het dorp het natte gebied in waar we gisteren ook reden.

Het is nu rustig, een doordeweekse dag, en geen visser meer te bekennen. Ik vermoed dat we nu de eersten zijn die hier langskomen. Al snel zien we de eerste Bever zwemmen als het nog niet helemaal licht is. En er volgen er meer totaal wel 5 of 6 Bevers vroeg in de ochtend. Een Bever wordt zelfs een paar keer aangevallen door een Knobbelzwaan, totdat de Bever toch maar weg zwemt. Een andere Bever komt heel dichtbij en gaat onder een boomstam liggen en heeft ons wel in de gaten.

Bever onder boomstam, Gele Kwikstaart, Ringmussen en Bonte Kraai

Verder weer enkele Kemphanen en een roepende Hop in de verte. Ook Gele Kwikstaarten en een Zwarte Roodstaart mooi te zien. Boven het water scheren tientallen Boerenzwaluwen. Als we weer terug zijn zitten er 25 meter voor de accommodatie een groepje Ringmussen op de grond te foerageren en een Bonte Kraai op een kale tak.

In de tuin zien en horen we ook een Europese Kanarie, Braamsluiper en Zwartkop, de laatste is trouwens overal te horen als er een beetje bos en bomen staan.

We gaan vandaag op weg naar de tweede locatie in Polen middenin het bos en doen daarbij twee stops aan om te kijken en wandelen.

We rijden eerst nog even langs het bezoekerscentrum. We gaan wel het terrein op om daar te kijken, maar helaas dat kan ook niet doorgaan, een medewerker komt zeggen dat ze het hek gaat afsluiten omdat ze een schoolklas gaat begeleiden, we worden wel doorverwezen naar een gloednieuw bezoekerscentrum in Slonsk, dat kende ik persoonlijk nog niet, maar we reden er gisteren wel bij langs inderdaad. Voor deze keer laten we het hierbij omdat die op maandag gesloten is en rijden verder naar onze andere bestemming.

Slootje tussen visvijvers, Brilduiker, Vos die het hazenpad kiest en Rietgors

Als eerste stoppen we bij visvijvers “Dzwonowo Ponds”. Ik rijd nu van een andere kant het gebied in over een landweggetje en als we bij de eerste plas komen zitten daar een paar Brilduikers naast andere Eenden. Helemaal achteraan het pad wordt een Vos gezien en als we doorrijden naar de kruising zien we de Vos nog goed lopen en verderop de bosjes in duiken.

Op een punt midden tussen de plasjes parkeer in de bus en kunnen we alle kanten oplopen om te gaan kijken. Op andere plassen zitten nog een paar Brilduikers, Kuifeenden en Slobeenden. En als verrassing zit er op een van de plassen nog een Wilde Zwaan, en als we daarnaar kijken horen en zien we ook een Grasmus achter ons in de bosjes. Weer wat plasjes daarachter zie je een Zeearend een duikvlucht maken op een prooi, we zien niet of het is gelukt. Ook een Bruine Kiekendief vliegt er rond.

Zeearend doet aanval op Grauwe Ganzen, Wilde Zwaan, Roodhalsfuut met in rechter bovenhoek zelfs nog een IJsvogel en Roodhalsfuut

We zijn weer ingestapt en rijden het gebied uit, maar dan zien we in de laatste plas toch nog iets verdachts, we denken eerst aan Dodaars helemaal achterop de plas. We stappen toch maar even uit om de telescoop erop te zetten en wat blijkt, het wordt nog mooier, twee Roodhalsfuten zijn er te zien, erg mooi! Op de foto's thuis ontdek ik zelfs nog een aanstormende IJsvogel!

En 100 meter verder lopen twee Kraanvogels bovenaan de grasrand op een heuveltje, ze vliegen niet weg, dus grote kans dat er jongen bij lopen. Helaas is het gras net te lang om dat te kunnen zien, ze zijn heel alert en lopen nog wat verder naar achteren zodat we de poten ook niet meer zien, wel jammer maar het is niet anders. Na deze leuke waarnemingen rijden we verder naar Swieta.

De Kraanvogel op de heuvel, wandeling langs riviertje “Ina”, met oude pilaren brugovergang (foto @Mieke van der Does)

Bij Swieta aangekomen rijden we naar het riviertje “Ina” toe waar we een wandeling maken. Eerst nemen we nog een bakje koffie en eten een broodje hier. De groep leg ik uit tot waar ze kunnen lopen en dan weer dezelfde weg terug komen. De groep ziet o.a. Zeearenden en een Zwarte Specht, naast de Nachtegaal. Ook wordt er een latrine gezien van de Marterhond, die vooral in de nacht actief is. Zelf blijf ik in de buurt van de bus omdat alle bagage er in zit. Ik zie en hoor ook een Zwarte Specht en Zeearenden waarvan er eentje naast een nestschaal zit bovenop een elektriciteitsmast, in de bosjes zowel Fitis als Tjiftjaf en Zwartkop. Als ik het zandpad iets terugloop hoor ik iets anders en niet veel later zie ik de vogel, het is een roepende Matkop die zich mooi laat zien. Als de zon er af en toe even bij zit is het al iets aangenamer buiten.

Raaf, Tjiftjaf, Matkop en Reebok

We rijden na deze heerlijke wandeling verder rijden naar de accommodatie, ik kies voor de route dwars door het bos. We zien wel een stuk of vier Reebokjes los van elkaar in het bos. En daar waar het bos overgaat in open vlaktes vliegt er een groep van Kramsvogels voor ons uit in de bomen vergezeld van een paar Gaaien. In het gras zien we er later ook een paar en ditmaal zitten er Boomleeuweriken tussen. Vandaag komen we op zo’n 80 soorten uit.

Dinsdag 23 april

Kraanvogel

We maken deze ochtend eerst nog een vroege wandeling en gaan om 5:45 weer op pad. Als we het bos uitkomen laten twee Kraanvogels zich uitdrukkelijk horen, het getrompetter schalt door het bos! Ze zijn mooi te zien!

Veel zangvogels zijn te horen o.a. Zanglijster, Boompieper, Grauwe Gors, Zwarte Mees, Sijs en Boomkruiper. Ook een Grote Karekiet krast er op los. Aan het eind van het pad komen we bij open water, Bevers zijn niet meer te zien maar de sporen daarvan zijn overal aanwezig.

Op een gegeven moment is er zo vroeg in de ochtend veel tumult onder de aanwezige Grauwe Ganzen, en later blijkt niet voor niets er vliegt een volwassen Zeearend rond, of die er met een Gans van doorgaat weten we niet? De Zeearend is dan al om half 6 aan het jagen, lekker vroeg.

Grauwe Gors, Witkopstaartmees, Geelgors (foto @Daan Lubbers) en Taigaboomkruiper

Ook op deze plek zien we een groepje Witkopstaartmezen in de bomen hangen. Als we terug lopen zien we Taigaboomkruipers bij een nestholte in een boom druk bezig! Achterop het veldje loopt een Ree die ons nog niet doorheeft. Een roepende Zwarte Specht wordt nog wel gehoord op het laatst en een Glanskop roept nog en uit het riet hoor je de Snor.

Vandaag doen we ook een van de hoogtepunten van deze reis, het boottochtje op de Oder voor de Zeearenden!

Gisteravond met de zoon van de schipper afgesproken om 9 uur in de haven aanwezig te zijn. En zo gaan we na het ontbijt om 8 uur weg bij de accommodatie om rustig door het bos te rijden richting de haven. Een Kraanvogel loopt daar parmantig door het gras en is prachtig te zien!

Europese Kanarie, Rode Wouw, Blauwe Reiger en Bruine Kiekendief

Aangekomen in de haven zit er een Europese Kanarie op een antenne te zingen en vliegt er een Rode Wouw over. We verdelen ons over twee bootjes, de Schipper Janusz en zijn zoon Szymon. ook een Blauwe Reiger vliegt voorbij en een Bruine Kiekendief schroeft over ons heen.

Met de twee bootjes varen we over de Oder (foto 1 @Joke van der Lei)

Al na 5 minuten komt de eerste Zeearend er aan en duikt op de vis, het spektakel begint al lekker. Het is overigens nog behoorlijk fris, maar iedereen is goed ingepakt, de zon komt er af en toe wel even door waardoor het al lekker aanvoelt en de wind is licht. Szymon zei dat het de vorige twee dagen om deze tijd nog 4 graden vroor, maar vandaag is het een goede dag!

Zeearendblok

En zo komen er al snel vier Zeearenden tegelijk achter de bootjes, iedereen vindt het geweldig om te zien. Als er dan eentje een vis heeft zie je dat anderen die soms proberen afhandig te maken. Een nog jonge Zeearend doet een eerste poging maar mist de vis op te pikken en doet daarna een volgende poging, er moet wel geleerd worden om op het juiste moment op de vis af te duiken en niet in het water te belanden.

Grote Zilverreiger, Rietgors, Bonte Kraai en Klapekster

We varen na een tijdje en de nodige Zeearenden al langs te hebben zien komen een rivierarm in. Grote Karekiet roept bij de ingang en verder ook Rietzangers, Snorren en Rietgorzen. Ook een IJsvogel is mooi te zien en vliegt een paar keer voor ons uit. Halverwege vliegen er drie alarmerende Kleine Plevieren rondjes. We keren op een gegeven moment en op de terugtocht door de rivierarm horen we nog een Blauwborst, iemand ziet hem heel vluchtig wegschieten, hij blijft onderin het riet zitten helaas. Een Zeearend zit nu mooi in een boom.

Boven: Zilvermeeuw, Kleine Mantelmeeuw en 2 x Pontische Meeuw Onder: Stormmeeuw, Kokmeeuw, Geelpootmeeuw en Visdief

Als meeuwen vliegen er ook en paar soorten achter de boot met vis, in ieder geval Kokmeeuw, Stormmeeuw, Zilvermeeuw en Pontische Meeuw. Tijdens de hele tocht komen we zeker ergens tussen de 15 en 20 Zeearenden te zien. Aalscholvers vliegen er af en aan en zitten veel op de boeien en vuurtorens die in de Oder liggen. Langs de kanten ook hier en daar Grote Zilverreigers. Later nog eens twee Zeearenden in een boom. Ook een Klapekster op het tweede gedeelte als we aan de overkant van de Oder varen.

Aalscholvers rusten op lichtboeien en Aalscholver die zich verkijkt op een te grote vis!

Er komt met grote snelheid een klein bootje aangevaren die recht op ons af komt, als ze dichtbij zijn blijkt het een politiebootje te zijn. Ik hoor de schipper en zijn zoon er nog even kort een opmerking over maken. Op het laatste stukje zien we een paar Visdiefjes zitten en de schipper vaart er nog even langs, ze zitten op de paaltjes van de visnetten. Sommigen zijn trouwens geringd zie ik op de foto’s.

Beversporen langs de kant te zien, De aangesnelde politieboot en het haventje

En zo komen we een uur of 3 later weer aan in het haventje, iedereen is onder de indruk van het mooie boottochtje en de Zeearenden in het bijzonder. We bedanken de schippers voor de tocht en nemen onze telescopen weer mee, die we even veilig achter in een visafslagruimte hadden achtergelaten.

We rijden een half uurtje verder en komen allemaal weer op temperatuur in het busje. Bij Czarmocin een natuurgebied gaan we eerst lekker lunchen en daar een wandeling maken over de dijk, heen en weer. Een rondje maken zit er sinds 2023 niet meer in helaas, het pad wat er dwars doorheen loopt mag je niet meer aflopen.

Lunchplek met Klapekster (foto @Daan Lubbers), Everzwijnen en Koolmees in het riet

Vanaf de lunchplek zien we mooi een Klapekster zitten in een boom, hij vliegt er een paar keer uit, maar keert telkens terug. Ook vanaf hier zien we verder achterin vier Wilde Zwijnen bij de Schotse Hooglanders en Edelherten.

We lopen langs de dijk en horen Grote Karekieten en Rietgorzen zingen. Ook een Roodborsttapuit laat zich zien en horen. Een paar keer horen we Baardmannetjes maar krijgen ze niet te zien. Op het pad zien we uitwerpselen van een Wolf, wat blijkt als dit nagevraagd wordt. Ook wordt er een Paapje gezien, soms op een paaltje en dan weer op het pad voor ons. Een Haas zit vlak langs het pad, hij lijkt me niet helemaal lekker want anders was die er al lang van doorgegaan. Hij huppelt op een gegeven moment wel wat weg, maar blijft dichtbij het pad. Op een ander paaltje zit een Gele Kwikstaart en in de bomen een Graspieper, naast Rietgors horen we ook de Snor uit het riet.

Over de dijk lopend zien we van alles o.a. Buizerd, Paapje, Haas en Gele Kwikstaart

Aan de overkant staat de auto van de parkrangers ons te bespieden 😊. Als we op het verste punt zijn kijken we daar op het water, maar daar zit in tegenstelling tot in het najaar niet zo veel op. Er maakt zich hier ook nog een Everzwijn uit de voeten. Een aantal Grote Zilverreigers zit op een boomstronk te rusten. Wat we ook zien is tot maar liefst 6 Zeearenden, eentje lijkt een soort slang of paling in de poten te hebben die de anderen hem proberen afhandig te maken! Langs de Oder vliegen de nodige Visdieven roepend voorbij.

Parkrangers, Wild Zwijn maakt zich uit de voeten, Roodborsttapuit(man), de Oderdelta en Zandhagedis (foto @Joke van der Lei)

Bijna weer terug bij de auto ziet een deelnemer een prachtig exemplaar van de Zandhagedis op een paal zitten, zich waarschijnlijk wat op te warmen. Terug bij de auto hebben de eersten die terug waren mooi een groepje Edelherten in de telescoop vergezeld van Wilde Zwijnen en Konikpaarden.

Reebok, Kramsvogel, Grote Lijster en even snel wat foto's van de Zwarte Specht maken bij zijn nest (foto @Joke van der Lei)

We rijden terug naar de accommodatie en zien onderweg in het bos eerst een Reebokje rustig in het gras zitten als we langsrijden die gewoon blijft zitten. Ook zien we weer een groep van zo’n 20 Kramsvogels in het gras zitten een veldje verder dan gisteren vergezeld van een Grote Lijster.

De Zwarte Specht die onverstoord doorhakt!

Vlak bij onze accommodatie zien we een Zwarte Specht zijn nieuwe nest hakken. We rijden door naar de accommodatie en lopen met een paar deelnemers nog even terug en kunnen het mooi op gepaste afstand gade slaan. En terwijl we daar naar staan te kijken laat een Glanskop zich horen en zien opgevolgd door een Zwarte Mees.

Glanskop, Zwarte Mees en zonsondergang waarbij de Bever voorbij zwemt in het maanlicht wat in het water schittert!

En na het eten werken we de daglijst bij en komen vandaag op zo’n 86 soorten. Na het eten lopen we met een klein groepje nog even langs de bosrand om te kijken of we Houtsnippen kunnen zien of horen. Wel een Grote Karekiet en Snor maar geen Houtsnip helaas. Als we weer bij de plassen komen aan het einde van het pad zien we een mooie maanopkomst en in het licht van de maan komt er zowaar nog een Bever aangezwommen. En als we allemaal op bed liggen meld een deelnemer om 22:21 nog dat de Bosuil zit te roepen! Welterusten.

Woensdag 24 april

Vandaag is het weer een verplaatsdag. We rijden nu naar Havelland in Duitsland en doen daarbij een aantal leuke plekken aan. Deze ochtend even geen vroege ochtend wandeling, een ieder mag voor zichzelf wat rondkijken en zo ziet een deelnemer een mooi mannetje Edelhert met gewei in de aangroei. Ook de Bosuil is vannacht/vanmorgen weer gehoord. Een andere deelnemer ziet ook een paar Barmsijzen en Sijsjes hoog in de bomen bij de accommodatie.

Als alles is ingepakt nemen we afscheid van de mensen van de locatie die alles weer top geregeld hadden! We proberen nog even bij de afgraving te kijken voor de Oeverzwaluwen, maar helaas is het hier erg druk met zandauto’s dus rijden we toch maar door.

Edelhert met nieuw gewei (foto @Joke van der Lei), Rode Wouw, ondergelopen weg en overvliegende Kraanvogels

Onze eerste stop is bij de Teerofenbrücke in Unteres Odertal. De bedoeling is om een wandelingetje te maken het gebied in. Als we net de brug over zijn zien we al twee Zeearenden op de grond bij elkaar zitten blijkt als we met telescoop kijken, met de kijker denk je dat er eentje zit. Een groepje Kraanvogels komt mooi langs ons heen gevlogen. Het wandelpad begint aan het eind van het weggetje. Twee deelnemers blijven bij de Zeearenden achter en kijken vanaf daar rond. Drie anderen lopen het eerste stukje ook en twee rijden er met mij mee naar het pad wat het gebied in loopt.

Baardmannetjes (foto @ Daan Lubbers), aftakking van de Oder, Bonte Kraai en Klapekster

Echter het voorste gedeelte staat helemaal onder water, zodat ik besluit om ze daaroverheen te brengen naar het volgende bruggetje, wat eigenlijk het keerpunt is van de wandeling, waar vanaf hier nog iets verder gelopen wordt. In dit laatste gedeelte broedt ook nog de Roodmus alleen dat is het net nog te vroeg voor, die komen pas vanaf 2e week mei ongeveer. Wel overvliegende Zeearend, Rode Wouw en Bruine Kiekendief. In het riet zien enkele deelnemers ook mooi een paar Baardmannetjes. In de bomen zit een Klapekster.

Ondertussen ben ik al een keer extra door het water gereden om de volgende drie op te halen. Via de app krijgen we bericht dat daar de Draaihals wordt gehoord door de achtergebleven twee deelnemers, te zien krijgen ze hem helaas niet. Wel lukt het één van de deelnemers om een Middelste Bonte Specht op de foto te zetten terwijl ze de Draaihals voor haar gevoel op de hielen zat. Ze melden daarna ook een Klapekster ter plekke.

Daarna met zijn allen in een keer terug over het water, het lukt gelukkig hoewel je wel weerstand voelt van onderen en de auto enigszins afremt. Dat blijkt ook wel want als ik onder de wagen kijk hangt er allemaal gras onder tot op de grond 😊, ga er maar van uit dat we dat de komende dagen weer kwijtraken.

Verder op weg, nu naar de Blumberger Mühle, dat zijn visvijvers een kleine 40 kilometer verder. We kijken eerst even bij het bezoekerscentrum waar iedereen naar het toilet kan en wat speldjes of ander leuks koopt. Hier wordt de eerste Visarend gezien boven het busje door een aantal deelnemers.

Brilduiker(man), Witte Kwikstaart, Krakeenden en geringde Grote Karekiet

Daarna rijden we een stuk naar achteren waar ik de bus parkeer en nemen we eerst de lunch. Als eerste komt al een Rode Wouw overvliegen. Alle bakken staan weer helemaal vol water, maar veel minder vogels zitten erop dan in het najaar. Een paar Brilduikers, Krakeenden en Dodaars en gewone Fuut op het water. In het begin bij de auto in ieder geval twee Grote Karekieten en een Nachtegaal laten zich horen. Langs de rietkragen loopt hier en daar een Grote Zilverreiger. Een Waterral en Roerdomp horen we ook nog en een lachende Groene Specht. De Bevers laten hier ook goed de sporen achter. Een Raaf vliegt over de toppen van de bomen.

Een dichtgroeiende visvijver, Beversporen, Rode Wouw en lekker eten in Linum

We zijn weer onderweg en stoppen nu 24 km verder bij een groot meer: Grimmnitzsee. Onderweg nog even langs de supermarkt geweest in Angermünde, waar ik een prachtig op kleur mannetje Gekraagde Roodstaart zag zitten achter de super.
Vanuit de kijkhut bij Grimmnitzsee kun je goed het meer overzien, maar ook hier niet zo veel op het water. Deze keer geen soorten die we al niet eerder hebben gezien. Wel een boompje helemaal onder de Spreeuwen. Het miezert ook een beetje. Wel een eerste Huiszwaluw en enkele Oeverzwaluwen tussen de Boerenzwaluwen.

In Linum, heb ik om 17 uur in een restaurant afgesproken, deze keer op tijd zodat we daarna alvast een eerste poging kunnen doen om de Grote Trappen te bekijken, het is nu droog en de zon laat zich nog zien. De komende dagen wordt wisselvalliger weer voorspeld. Na het lekkere eten rijden we verder. De meeste deelnemers nemen asperges, de lekkernij hier van het seizoen (waar dat in het najaar pompoen is).

In de avond kijken we naar de eerste baltsende mannetjes van de Grote Trap die indruk op de vrouwtjes willen maken

En zo komen we rond 19:30 bij vogeltoren nummer 2 van de Grote Trappen. We zien er al snel een paar Mannetjes mooi baltsen, geweldig mooi om dat te zien en de zon is ook weer terug, dus in het mooie licht. Het Oh en Wouw wordt meerdere keren gehoord 😊. Totaal zien we een stuk of vijf baltsende mannetjes en een stuk of zes vrouwtjes die er wat omheen lopen en af en toe geïnteresseerd kijken waardoor het mannetje nog meer staat te pronken. Er staan ook veel Reeën overal en er vliegt een vrouwtje Blauwe Kiekendief vlak langs de hut terwijl ik net de auto aan het verplaatsen ben.

En zo eindigen we deze dag met het laatste ritje naar de huisjes toe zo’n 25 minuten rijden en kunnen daar de bagage nog net uitpakken voordat het donker wordt. Als ik om half 10 even naar het andere huisje loop om papieren op te halen roept ook hier een Bosuil een paar keer. Vandaag komen we op 84 soorten waarvan 10 nieuwe.

Donderdag 25 april

Deze dag is de Grote Trappen dag. We hebben eerst een afspraak met Henrik van het bezoekerscentrum voor een uitgebreide uitleg betreffende de bescherming van deze geweldig mooie vogels. We zijn iets te vroeg en kijken nog even op een hoek van het beschermde gedeelte waar ze doorgaans de jonge Trappen in opvoeden om ze tegen predatoren te beschermen. Een Grauwe Gors zingt daar mooi op een boompje terwijl een Zwarte Wouw over komt.

We kijken aan de rand van het afgezette gedeelte waar de jonge Grote Trappen opgroeien en de Grauwe Gors

Tegen 9 uur komen we bij het centrum aan en kunnen eerst binnen kijken naar de opgezette dieren die hier voorkomen. Daarna neemt Henrik het woord en vertelt alles over het wel en wee van de Grote Trappen en worden er regelmatig uit de groep goede vragen gesteld. De deelnemers stellen deze lezing zeer op prijs! We bedanken Henrik, die normaal wel even meegaat naar de eerste hut, maar dat nu helaas niet kan vanwege zijn werk.

Bezoekerscentrum waar we een presentatie kregen, en twee foto's van de Smelleken die schuilt voor de regen 

We rijden door naar hut nummer 1 niet ver uit de buurt, als we daarheen rijden hebben we een dikke hagelbui te verduren. Vandaag zou overigens de slechtste dag worden qua weer volgens de voorspellingen. We rijden heel langzaam het pad af naar de hut en schiet er een roofvogeltje voor de auto langs en die gaat verderop op een tak zitten de bui af te wachten. En wat blijkt het is een Smelleken, nou die zie je niet zo snel en al helemaal niet rustig zitten, een mazzel dus, alleen wel in de regen.

Aan Reeën is hier geen gebrek 😊

Bij de hut aangekomen wordt het zo goed als droog en breekt de zon door, met als gevolg dat veel vogeltjes weer van zich laten horen. Zo zitten er op het plasje naast de hut o.a. 3 Nachtegalen tegen elkaar op te zingen, hoor je de Grauwe Gors, Braamsluiper, Grasmus, Ringmus, Rietgors, Veldleeuwerik, Zwartkop, Tuinfluiter en Bosrietzanger. Op een hekje zit een Gele Kwikstaart.

Nachtegaal, Rietgors, Gele Kwikstaart en Kraanvogels met twee jongen

Maar ja we komen natuurlijk voor de Grote Trappen. En ja hoor nu ook zo weer een stuk of 5 mannetjes baltsend met vrouwtjes in de omgeving. Ook een stelletje Kraanvogels met 2 jongen loopt achter in het veld. Een mannetje Grote Trap komt wat dichterbij gelopen. Ook vliegt er nog weer een Blauwe Kiekendief vrouwtje langs.

Verschillende baltsende mannetjes van de Grote Trap in betere omstandigheden en een Rode Wouw

Als iedereen eerst genoeg gezien heeft, wordt het tijd om koffie met taart te gaan eten bij Backwahn, Der Backshop in Päwesin. Onderweg zien we nog fraai een Vos zitten in het gras met vlak in de buurt zijn vermoedelijke hol, zo vanaf de weg makkelijk te zien.

De Vos met zijn hol open en bloot te zien, en een plas bij Beetzsee – Radewege

Na deze heerlijke stop bij de bakker gaan we een stukje lopen om de taart te laten zakken bij Beetzsee – Radewege. Een pad tussen wat plasjes door, te horen zijn er o.a. Nachtegaal, Tuinfluiter en Zwartkop, Rietgors en Rietzanger. Als we op één na allemaal een kant op kijken naar een boom waar alleen wat Aalscholvers op zitten ziet die ene deelnemer boven en achter ons, onze tweede Visarend verschijnen, top! Ook een Rode Wouw vliegt over als we terug naar de auto lopen.

Visarend, Grauwe Gans met jongen, specht holen en terug naar de bus bij Beetzsee – Radewege

We rijden terug naar onze huisjes, maar onderweg zien we nog 2 Visarenden bij een hoogspanningsmast, één zit op het nest en de ander in een boom vlakbij.

Na het eten gaan we nog een keer naar de Grote Trappen kijken bij hut nummer 1 dit keer. Meerdere mannetjes geven weer hun show weg en de vrouwtjes komen inspecteren, prachtig weer om te zien. Het is alleen lastig met het licht, het wordt steeds donkerder en ze zitten op afstand of je moet al een goede inzoom hebben, maar goed door de telescoop kun je alles goed zien, zijn opgepompte hals en zijn grote snorharen en hoe parmantig die loopt!

Kijken naar de Visarenden die hun nest hebben op een hoogspanningsmast en later nog even de Balts bekijken van de Grote Trap (foto@Daan Lubbers)

Geweldige afsluiter van toch weer een mooie dag en de regen is gelukkig mee gevallen vandaag. Bij de huisjes aangekomen werken we toch nog even de lijst bij voor de gegadigden en komen vandaag op 62 soorten.

Vrijdag 26 april

Nog een keer de wekker vroeg zetten, 5:45 weg dus wekker om 5:30. Ja en dan gaat er toch nog iets mis. Gisteravond zat ik wat te klooien op de mobiel en is de wekker toch een uurtje doorgeschoten. Er wordt op de deur geklopt, ik doe de deur open maar zie niemand, het dringt nog niet tot me door 😊.

Brrr... ruiten krabben (foto @Joke van der Lei), foto's in en rondom de kijkhut

Vervolgens hoor ik een raar geluid, wat is dat? Toch maar even de bergschoenen aan en in pyjama kijk ik om de hoek van het huisje en nu ben ik goed wakker, tot mijn schrik staan 2 deelnemers ijs te krabben van de bus. Ik kleed me aan als een speer en gooi wat water om de kop, tanden snel poetsen en zo komen we een kwartiertje later aan bij kijkhut nummer 1.

Er komen achter elkaar meerdere Grote Trappen(mannetjes) aanvliegen en lopen naar elkaar toe terwijl de adrenaline stijgt

Er zitten al 2 Duitsers te kijken en te luisteren naar de Nachtegaal. Wij horen dat ook maar kijken ook naar de Grote Trappen en nu met opkomend licht dit keer. Van links komt er een mannetje aangelopen steeds wat dichterbij. Op en gegeven moment staan er en stuk of zes mannetjes vlak bij elkaar, sommigen komen van ver aanvliegen. Genieten is het!

Braamsluiper, laatste foto is het jong dat op de grond zat (foto@Daan Lubbers)

Eén van de deelnemers loopt naar beneden en roept mij. Wat blijkt: er zit een jong vogeltje met zijn kop in de veren vlak voor de ingang van de hut, maar even later vliegt die toch de bosjes in. Het blijkt een Braamsluiper te zijn, één van de ouder vogels komt hem nog even voeren. We horen en zien ook nog Grauwe gors, Geelgors, Veldleeuwerik en Grasmus.

Grote Trappen(mannen) pronken met elkaar, luid zingende Nachtegaal en de Bonte Kraai die de Haas uitdaagt!

Als we wegrijden zien we nog een leuk tafereel. Een Haas jaagt een Bonte Kraai weg en springt er een paar keer op af, maar de Bonte Kraai tart de Haas wel door steeds weer dichterbij te komen totdat die in het aura van de Haas komt en het tafereel zich nog eens herhaalt.

En zo komen we op tijd bij de huisjes aan en hebben de andere deelnemers de tafel al gedekt, top we kunnen zo aanschuiven 😊

Terug lopen van de "Witzker See" waar o.a. de juveniele Zeearend en Rode Wouw zich lieten bekijken

Na het ontbijt gaan we vandaar een rondrit maken waar de Gülper See één van de plekken is die we aandoen. Maar voordat we daaraan beginnen rijden we eerst ons straatje uit naar rechts een 500 honderd meter het dorp uit zodat we even naar de rand van het meer "Witzker See" kunnen lopen. Een paar Kraanvogels vliegen over ons heen en bij het meer zien we al een juveniele Zeearend vliegen en daarna nog eentje.

Aan de andere kant boven de bossen zijn een paar Rode Wouwen aan het bakkeleien en nog iets verder weg hangt zelf nog een Visarend te bidden, maar wel ver weg. Even later zit er ook een Visarend in de boom, geen idee of het dezelfde is? Te ver weg voor een goede foto.

We gaan aan het rondje beginnen en hebben als eerste stop een kijkhut aan de weg vlak bij Seeblick. Ik was er zelf nog nooit in het voorjaar geweest, maar wat een fantastische plek is het nu! Allemaal plas dras en de eerste Visarend is ook hier al weer een feit als we nog maar net buiten de bus staan.

De vogelkijkhut met het uitzicht op de prachtige plas dras velden

Er zit van alles leuks op de plasjes. Een paartje Zomertaling zit tussen de begroeiing ook niet ver van de hut. Als er een Zeearend over komt vliegen is alles even in paniek en daalt weer neer, veel Slobeenden zitten ertussen.

Visarend, Slobeenden, en een van de Roodhalsfuten

Maar de topontdekking is wel de Roodhalsfuten, minimaal 8 stuks waarvan een aantal op een nest zitten. Meestal ben je blij dat je er één ziet en nu zo veel, ik denk dat er nog wel meer zitten als je nog meer de tijd neemt. Op een gegeven moment zwemt er één vlak voor de kijkhut langs, geweldig!

Kraanvogels met jong en aan het trompetteren omdat er andere Kraanvogels langs vliegen

Een ander mooi iets om te zien zijn de Kraanvogels op het nest dat een klein jong staan te voeren. En in de tijd dat we er staan komen nog eens 2 Visarenden langs, moeilijk om hier weg te komen 😊.

Rode Wouw, Zwarte Wouw, andere Visarend en twee Kraanvogels

We willen hier wel blijven, maar ja we moeten nog een aantal plekken bekijken en zo gaan we toch maar op weg naar hut nummer 2. Als we er aankomen vliegt een Zwarte- en Rode Wouw over ons heen. Grauwe Gorzen hier en daar op de bosjes en een paar Kraanvogels komen aangevlogen en strijken verderop ergens neer.

Kijkhut nummer 2, Veldleeuwerik, twee Zeearenden langs de kant en groepje rondvliegende Kemphanen

Ook hier bij deze hut staat er veel meer oppervlakte onder water en veel plas dras dus. Een groepje Kemphanen strijkt er neer en verderop is een aantal Groenpootruiters te zien en een Tureluur. Op één van de slootjes zien een paar van de deelnemers Beverraten oversteken, het verschil met een zwemmende Bever is dat de Beverrat zijn hele rug ook bijna zichtbaar is, bij een Bever alleen de kop. Op het dijkje zitten een paar Veldleeuweriken. Ook zitten er twee Zeearenden in het gras verder achterop terwijl er net ook al eentje wegvloog.

Rennende Reeën eerst naar rechts totdat er een brommer aan komt dan rennen ze de andere kant op

Als we onze weg vervolgen stoppen we bij een bruggetje en kijk je ook eigenlijk aan de achterkant van het gebied wat je ook vanaf de vorige kijkhut bekijkt. Hier zie je de zelfde twee Zeearenden ook mooi zitten. Ook rennen er vier Reeën door het water heen wat opspat, het doet je denken aan een natuurfilm uit Afrika waarbij impala’s door de nattigheid rennen.

Uitzicht vanaf hut en bruggetje met veel plas dras gebied

Als we door het dorpje Wolsier heen rijden letten we goed op of we Kuifleeuweriken zien, maar helaas niet gezien. Hier in deze omgeving zouden ze nog wel voorkomen, en afgelopen najaar zag ik er eentje op het dak zitten. Door het dorp heen komen we langs een hoogspanningsmast waar weer een paartje Visarenden is te zien.

Dit geld hetzelfde voor het dorpje Gülpe wat betreft de Kuifleeuwerik. Als we net het dorp uitrijden zit er rechts van ons een mooie Hop op een steen. We rijden langzaam over het laatste stukje, daar zaten altijd Ortolanen, maar het kan nu ook nog wel te koud zijn. In ieder geval zien en horen we er geen eentje.

Visarend, Hop en Bergeenden bij Gülper See

Aangekomen bij de Gülper See gaan we eerst genieten van de meegenomen lunch. Het is lekker weer en een aantal gaan lekker in het zonnetje zitten. Op het meer is het ook hier rustig, een groepje Bergeenden vliegt wat rondjes. Verder nog wat Krak-, Wilde en Slobeenden. Ook een aantal Brilduikers is hier te zien. Links van het meer zit een Zeearend in de boom en helemaal rechts wel ver weg zitten er zelfs twee in de boom.

Lekker lunchen, Bonte Kraai, Zwarte Wouw en Grauwe Gors

Een Bonte Kraai zit mooi tussen de witte bloemetjes en op een paaltje zingt een Grauwe Gors, over het water scheren wat Boerenzwaluwen. De deelnemers lopen door het bos naar de volgende kijkhut terwijl ik de bus verplaats. In het bos zelf zijn ook Boomkruiper, Boompieper en Goudvink te horen. Ik kijk nog even een keer bij de Ortolanen bomen tref daar wel een donker silhouetje aan, helaas is dit Pimpelmees 😊 als ik de foto bekijk en inzoom.

Bij hut twee aangekomen staan ze al te wachten, wat blijkt: de hut is dichtgetimmerd(zie foto) wegens instortingsgevaar. Ik besluit om vanaf hier maar naar de huisjes terug te rijden, dan hebben we ook nog even de tijd om daar in het bos te kijken en daar een rondje om het bosmeer te lopen.

Bij het meer, Tjiftjaf op antenne, boswandeling en de Bonte Vliegenvanger op een treurwilg

In het bos bij de huisjes wat zangvogeltjes als Boomklever, Boomkruiper, Zanglijster, Tjiftjaf en Zwartkop en op het laatst als we het dorp net weer inlopen roept de Zwarte Specht ons nog na. Op het meertje wordt door anderen nog een Mandarijneend gezien en een Kuifmees in de bomen. In een treurwilg zit een Bonte Vliegenvanger te zingen, die enkelen de eerste ochtend ook al zagen bij de huisjes. Ook een Nachtegaal is te horen tussen de huizen.

En daarna gaan we lekker eten met een wijntje, biertje of fris erbij om uiteindelijk met de lijst te eindigen. Deze dag komen we op een totaal van 85 soorten.

Zaterdag 27 april

Wederom de zingende Bonte Vliegenvanger, Zwarte Roodstaart en Ooievaars op nestpaal

Het is de laatste dag, en voor het ontbijt loop ik nog even een klein stukje langs de huisjes. Daar zingt ook o.a. weer de Bonte Vliegenvanger en een Zwarte Roodstaart. Ook Tjiftjaf, Fitis, Roodborst, Zwartkop, Putter, Groenling en Vuurgoudhaan zijn te horen en of te zien.

Vogelkijkhut bij de Rietzer See

Na het inpakken nemen we afscheid van de eigenaar en rijden via een kijkhut aan de Rietzer See naar de visvijvers van Reckahn Ponds. Bij de Rietzer See is het op het water ook vrij rustig, maar dan komt de één na de andere Visarend langs, eerst eentje recht over ons heen die het meer over vliegt uit zicht. Vervolgens komt er eentje van rechts, vlak boven het water aanvliegen met een vis in de poten, dat is nu een prachtig gezicht! En of dat nog niet genoeg is komt er nog eentje achter ons vandaan en vliegt naar het meer toe. Zomaar drie in 2 minuten tijd.

Eerste Visarend recht over ons heen, de vogelkijkhut en een andere Visarend had net een vis gevangen boven het meer en vliegt langs

Bij Reckahn Ponds leg ik uit waar de deelnemers langs moeten lopen en dat ik dan aan de andere kant met de bus kom. Een paar Krakeenden en Nijlganzen zitten op een meertje. Als de anderen al op pad gaan zie ik daar nog iets aan de overkant wat ik even beter wil bekijken, ook omdat het daar tegenlicht is. Er zwemmen daar 5 Dodaars langs de kant. Ook een paar Witkopstaartmezen zijn hier te horen en te zien en een Geelgors en Nachtegaal.

Bij Reckahn Ponds lopen we rond en eindigen met een broodje voordat de terugreis wordt ingezet naar Nederland (foto 2 @Joke van der Lei)

Als ik omrijd zitten er op de laatste plas veel broedende Kokmeeuwen, het lijkt me de perfecte plek hier voor Geoorde Futen, maar ik kan er geen ontdekken. Ik rij maar snel verder en de eersten zijn er al. We drinken nog even koffie en een laatste broodje voordat de terugreis begint en zo vertrekken we voor de 500 kilometer terugtocht naar Deventer, met 1 tussenstop.

We hebben een prachtige 8 daagse reis achter de rug, waarbij we erg veel gezien hebben. Gelukkig viel het weer mee met de voorspellingen, maar weinig regen gehad gelukkig en toch aardig wat zon. Het totale aantal soorten komt op een mooie 139 soorten.

De volledige Waarnemingenlijst Vogelreis Polen - Oderdelta en Slonsk, Duitsland - Havelland vindt u hier inhier in (PDF formaat) of (Excel formaat)

Wilt u ook wel eens zo'n mooie reis mee beleven, kijk dan bij Agro Natura voor informatie en opgave: Website: https://agronatura.nl/polen-duitsland-slonsk-oderdelta-en-havelland

Hieronder nog een paar foto's in extra groot formaat

Bever, Gele Kwikstaart, Grauwe Gors, Pontische Meeuw, Zeearend 4x, Rode Wouw, Nachtegaal (foto @Daan Lubbers), Hop, Roodhalsfuut en Zwarte Specht