Engeland-Schotland - Farne Islands - Bass Rock en Cheviot Hills(Agro Natura) week 24 2023

Door: reisleider Henk de Lange

Alle foto's zijn van Henk de Lange tenzij anders vermeld!

Zondag 11 juni

Vanaf 9:15 sta ik met de bus de deelnemers van deze reis op te wachten aan de kade. Door de paspoortcontrole duurt het allemaal even voordat iedereen erdoor heen is en kunnen we aan de reis beginnen. We moeten eerst nog langs de supermarkt om verse spullen te halen voor de lunch van vandaag en de dag van morgen. En rond 10:45 rijden we de route via Kielder Forest naar onze cottages waar we wel de hele dag over doen en een aantal plekken bezoeken.

De alarmerende Scholeksters op de Pijler vlak voor ons, zie middelste foto (@Reinier Bos) en later een Scholekster op de rivier

Als eerste stoppen we vlak voor de rivier "Rede”, alleen ver weg wordt een Grote Gele Kwikstaart waargenomen, maar nog niet door iedereen gezien. Wel zit hier op een van de pijlers van de brug een paartje Scholeksters te alarmeren, en al snel blijkt waarom, we zien nog snel tot 4 pullen wegschieten in de planten die inmiddels ook op de pijlers groeien, de jongen blijven in ieder geval in dekking zolang de ouders roepen. Wij besluiten om weg te gaan om de onrust niet langer te laten duren onder de Scholeksters.

Bellingham

Een paar kilometer verderop stoppen we in het dorpje Bellingham bij de parkeerplaats, van waaruit we een stukje omhooglopen langs de rivier tot aan een watervalletje “Hareshaw Linn”. Voordat we daar heenlopen genieten we eerst van de meegebrachte lunch op een grasveldje naast de rivier. Wat mij opvalt aan de rivier is dat die veel minder hard stroomt dan afgelopen jaar, zou ook hier de droogte hebben toegeslagen?

Wandelen langs het riviertje van de "Hareshaw Linn" en Tuinfluiter

Na de lunch lopen we rustig omhoog, je hoort al verschillende zangvogeltjes zoals Vink, Winterkoning, Vuurgoudhaan, Tjiftjaf en Fitis en Tuinfluiter die wel de boventoon voert qua zang, alleen is die niet te zien. Als we net aan het pad willen beginnen een stuk verderop blijkt dat die is afgesloten. Wegens landverschuivingen veroorzaakt door heftige buien is het pad onbegaanbaar. Jammer want het is zo’n leuk stukje natuur. We besluiten dan om de andere kant op te lopen en bij de brug te kijken in het dorp. Onderweg zien we nu wel de Tuinfluiter pontificaal luid zingen op een draad.

De rivier links en rechts van de brug met  de Waterspreeuw die daar mooi gefotografeerd kon worden (foto 4 @Reinier Bos)

Langs de rivier ziet een van de deelnemers als eerste een Waterspreeuw zitten! Deze blijft echt minutenlang rustig op dezelfde plek zitten zodat iedereen hem mooi kan bekijken. Later vliegt hij weg over de rivier, maar iedereen vond het geweldig om hem van zo dichtbij te kunnen zien.

Waterspreeuw, Rouwkwikstaart en Grote Gele Kwikstaart (foto 2 en 3 @Edgar de Vries) en gebreid werkstuk op brievenbus

Als we doorlopen bij de brug zien we af en toe ook Grote Gele Kwikstaarten op de stenen in de rivier en ook de eerste Rouwkwikstaart. Aan de overkant van de rivier zit ook nog een Ringmus met een vreemd roepje. Bij het de kleine supermarkt staat nog een rode brievenbus met gebreid werkstuk wat gemaakt was voor koningin Elisabeth die in 2022 toen 70 jaar op de troon zat.

Kielder Water & Forest

We vervolgens onze route nu naar Kielder Water & Forest. We stoppen als eerste bij het informatiecentrum waar ook de vrijwilligers staan van de Visarend beschermers. Hier hebben ze een aantal telescopen gericht op een van de 9 nesten van deze prachtige vogels. 7 nesten zijn dit jaar bezet. Het nest aan de andere kant van het meer is te zien met een verrekijker, maar als je het niet weet makkelijk over het hoofd te zien.

Informatiecentrum kijken naar de Visarenden overkant meer, foto 2 via webcam. Rechter foto (@Reinier Bos) het water te zien vanuit de kijkhut bij Bakethin.

Met de telescoop zie je een ouder vogel(vrouwtje) op het nest zitten. Binnen in de blokhut is op een scherm goed te zien dat er in ieder geval een jong in het nest zit. Het mannetje komt op een gegeven moment even langs, wel zonder eten helaas. En net als wij allemaal een kop koffie nuttigen vliegt het mannetje even van het nest af en is boven het meer te zien voor sommigen, voor foto te ver nog maar met kijker mooi te zien. Bij het toiletgebouw is het een drukte van belang, Huiszwaluwen vliegen hier af en aan om hun jongen te voeren. Sijsjes worden hier o.a. ook gezien en gehoord.

Bakethin

Als we onze tocht vervolgen komen we aan bij de parkeerplaats van “Bakethin”. Van hieruit doen we een wandeling naar een vogelkijkhut en langs een oude spoorbrug. Onderweg naar de hut horen en zien we wederom de nodige Sijsjes en ook nog eens “kiepende” Kruisbekken roepen. Ook nog Roodborst, Fitis, Vink, Zwartkop, Winterkoning, Boomklever en Goudhaan.

Kijkhut bij Bakethin, Rouwkwikstaart, apart bankje langs pad naar de hut toe en prachtig bemost bos (foto @Truus Stevens)

Op het water vanuit de hut horen en zien we Dodaars. Zit er aan de overkant een Oeverloper en vliegt er een Rouwkwikstaart rondjes boven het water om mugjes te vangen, leuk om te zien. Er is ver weg nog iets groots zwarts te zien in de bomen wat een raar roepje heeft, dit blijkt een jonge Zwarte Kraai te zijn als we er een foto van nemen met een telelens. Het zijn twee mooie hutten, “Lake view” en “Forest view”.

Bemost vogelhuisje, oude Spoorbrug (foto @Edgar de Vries), in de reling van de brug zit een uil verwerkt, Grote Gele Kwikstaart 

We lopen terug richting auto waarna we nog een ander rondje gaan lopen langs de “oude Spoorbrug”. Een vogelhuisje is al helemaal bemost net zoals de boom waar die aan hangt. Daar zien we aan de overkant een Grote Gele Kwikstaart langs de oever foerageren. Verder op het water als je kijkt richting de kijkhutten zie je daar Grauwe Ganzen en Canadese Ganzen zwemmen. In dit rondje lopen horen we ook nog de Zanglijster en is er door een van de andere deelnemers die niet mee liep in het laatste rondje een Grauwe Vliegenvanger gezien bij een klein plasje.

Bij een riviertje kijken (foto @Reinier Bos), Putter en Ringmus

Na deze mooie boswandelingen stappen we weer in de auto omdat we nog zo’n 100 kilometer moeten rijden. We nemen de mooie route, die er minimaal 1,5 uur over doet zonder stop. Echter de omgeving waar we doorheen rijden is erg mooi en we stoppen daar bij een bruggetje langs een rivier. Hier zit een Oeverloper op een muurtje, o.a. Ringmussen, Grasmus, Geelgors en Putters zijn hier ook te zien en horen. Het riviertje is helemaal bezaaid met prachtige witte bloemetjes. Langs de weg zien we ook de eerste twee Rode Patrijzen in de berm zich uit de voeten maken.

Hetzelfde riviertje aan de andere kant (foto @Reinier Bos) en de Oeverloper die op het hek zit links op de eerste foto

Als we na 19:00 uur aankomen, brengen we onze bagage naar de toegewezen kamers in een van de twee cottages en weet onze kok/chauffeur een lekkere snelle maaltijd met heerlijke hapjes en soep voor ons klaar te maken. We genieten na van deze eerste dag die zelfs al 80 soorten heeft opgeleverd. Ook de ochtend van aankomst in Newcastle zijn op zee al een aantal Zeevogels gezien zoals Jan-van-Gent, Alk, Zeekoet, Drieteenmeeuw, Noordse Stormvogel, Eider en Papegaaiduiker.

Maandag 12 juni

Het is vanmorgen op tijd ontbijten 6:30. Vandaag is ook één van de hoogtepunten van deze reis waar alle deelnemers naar uit kijken, we gaan naar de Farne eilanden. Het is een van de beste plekken om veel verschillende zeevogels te kunnen bekijken van dichtbij, zonder dat het ze verstoort.

Echter dit jaar is het anders dan andere jaren. Waar verleden jaar de toegang tot de eilanden al teruggebracht was van 2 uur naar 1 uur, is het vanaf dit jaar helaas helemaal niet mogelijk meer om aan land te gaan. Dit alles om verspreiding van de vogelgriep tegen te gaan die verleden jaar veel slachtoffers heeft gemaakt waarbij de Grote Sterns en Jan-van-Genten bijzonder zwaar getroffen zijn.

Kijken over de wadplaat, plasje vlak voor Seahouses, Bergeend en Wintertalingen

Onderweg naar Seahouses, van waaruit de boot vertrekt stoppen we nog bij een uitkijkpunt naast een drooggevallen wadplaat. In de verte wat Strandlopers, vermoedelijk Bontbekplevier of Bonte Strandlopers. Wat we wel zien zijn o.a. Kleine Zilverreigers, Eiders, Wulpen en Bergeenden.

Kijken naar de jagende Kerkuil bij plasje vlak voor Seahouses en een Kneu op het prikkeldraad

Een stukje verder vlak voor het dorp stoppen we nog even bij een klein plasje. Daar zitten Krakeend, Wilde Eend, Wintertaling, Kuifeend, Meerkoet, Waterhoen, Grote Canadese Gans en in het riet Rietzanger en Rietgors. En net als ik denk dat we weer door moeten naar de boot ziet een van de deelnemers uit het niets een Kerkuil opduiken, wat gaaf! Dat is wel een cadeautje zo op deze ochtend. We rijden door naar de haven.

Farne Islands

En zo gaan we in "onze" privé boot op weg naar de eilanden!

Omdat we dus niet aan land kunnen is er bij Agro Nature in dit geval gekozen om een privé boot te regelen, en dat is een goede zet geweest, iedereen was er bijzonder enthousiast over! Zoveel ruimte op de boot en we kunnen in overleg met de schipper onze wensen kenbaar maken zodat hij daarop kan anticiperen. We hebben nog de mogelijkheid om eventueel te verlengen, maar maken daar geen gebruik van omdat iets meer dan 3 uur op de boot ook al wel voldoende is.

Grote Stern, Visdief, Noordse Stern en Drieteenmeeuw 

We zien natuurlijk alle soorten Zeevogels van dichtbij en genieten met volle teugen. Naast de vogels zien we ook nog de nodige Grijze Zeehonden. Er liggen er niet veel op de rotsen bij de eilanden, maar dat komt doordat het hoog water is. Mooi te zien ook dat sommige vogels al jongen hebben zoals de Drieteenmeeuw en Kuifaalscholver. Wat we ook zien is een jonge Zeekoet met zijn moeder die alle andere Zeekoeten fanatiek uit de buurt houdt.

Aantal vogels met jongen in verschillende leeftijd, Drieteenmeeuw, Kuifaalscholver en Zeekoet met het eerste uitgevlogen jong van dit jaar

Zelfs de schipper maakt er foto’s van en zegt dat dit de eerste is dit jaar die hij in het water ziet, welke dus de sprong heeft gemaakt. Daarna gaan deze jongen allemaal vergezeld van de ouders midden op de zee verder groeien. Leuk dus om mee te maken dat we getuige zijn van de “eerste”.

Twee van de verschillende eilanden met vuurtoren waarbij we op veilige afstand langsvaren om de zeevogels te bekijken (middelste foto @ Reinier Bos)  

De Papegaaiduikers vliegen af en aan met visjes in de bek, aan land gekomen worden ze dan veelal belaagd door de Meeuwen die proberen hun de visjes afhandig te maken.

Papegaaiduikers en Zeekoeten komen terug met visjes in de bek

Zo liggen we op diverse plekken lang stil waarbij we allemaal in de gelegenheid zijn om mooie foto’s te maken. Zie hieronder een selectie van de Papegaaiduiker.

Papegaaiduikerblok

Een van de laatste soorten die we van dichterbij kunnen zien is de Noordse Stern, die zitten voornamelijk op het voorste eiland “Inner Farne”. Vele honderden exemplaren zitten voor op de rotsen, daarvoor dobberen weer veel Papegaaiduikers en enkele Grote Sterns zitten op de aanlegsteiger, waar we helaas niet op mogen.

v.l.n.r. Zeekoet met een gebrilde versie, Alk, kolonie gemixt, Kuifaalscholver, Eider man en vrouw, Bontbekplevier, Scholekster, Zilvermeeuw, Noordse Stern, Noordse Stormvogel en Grote Mantelmeeuw

Het waren meer dan 3 prachtige uren die we gevaren hebben rond de eilanden en eigenlijk alles mooi hebben kunnen zien aan soorten die je ook ziet als je aan land komt, Alleen de Visdief die er ook maar met weinig zit midden op het eiland nu ook bijna niet gezien. En net als we van “Inner Farne” wegvaren richting Seahouses, komt er nog een complete verrassing over, een Raaf, nou die heb ik hier zeker niet verwacht en vliegt richting de eilanden. Helaas lukt het me niet om daar een goede foto van te maken doordat het zo snel gaat.

Grijze Zeehonden en de andere boot die iets drukker is 😉 en de Zeehond die blijkbaar van metal houdt 😊 gezien zijn gebaar

Onder de indruk stapt iedereen van boord en zoeken we een terras op om onder het genot van een kop koffie even na te praten. We lopen nog langs een paar winkeltjes om wat leuks te kopen en gaan vervolgens op weg naar de cottages om daar dan te gaan lunchen.

Omgeving Cottages

Later in de middag besluiten we om een wandeling te maken langs de rivier vanuit de cottages, en spreek ik af dat de chauffeur ons bij de brug weer ophaalt. En zo lopen we langs het weggetje naar de rivier waar op de heggen Grasmus en Geelgors zich meerdere keren laten zien en horen. Bij de rivier aangekomen zien we aan de overkant op een drooggevallen plaat een paar Grote Zaagbekken(vrouwtjes) zitten.

Wandelen naar de rivier, Geelgors (foto @Edgar de Vries), Kleine Zilverreiger en Rouwkwikstaart

Hier ook twee Kleine Zilverreigers. Langs de oever waar we lopen nestelen Oeverzwaluwen die af en aan vliegen over de rivier af en toe vergezeld van Boerenzwaluwen. Hier zien we ook een Witte Kwikstaart.

Bij de rivier, Grote Zaagbek, Roodborsttapuit en Engelse Gele Kwikstaart (alle drie vrouw)

Het weggetje loopt nu van de rivier af en wij klimmen over een hek waarachter Zwartkopschapen lopen, daartussen wordt eerst een mannetje Engelse Gele Kwikstaart ontdekt en later een vrouwtje. Ze vliegen af en toe naar achteren het graanveld in. Ook zitten op dit stuk Rouwkwikstaart, Roodborsttapuit en veel Geelgorzen. Op de rivier zwemt ook hier nog een Grote Zaagbek(vrouw).

Overzicht rivier met zandplaten die droogvallen bij eb (foto @ Reinier Bos), de brug naar Schotland en twee Patrijzen vlak naast ons huisje (foto @Edgar de Vries)

De voorste deelnemers lopen de brug nog over om even voet aan wal te zetten op Schots grondgebied, wat dus aan de overkant ligt hier. Ze zeggen wel dat het wat eng loopt op het moment dat er ook een auto over rijdt, dan wiebelt de brug wel, want het is een hangbrug die hangt aan staalkabels. Verleden jaar waren ze nog druk bezig met renoveren. Doordat we iets te lang bij de Gele Kwikstaarten hebben gestaan worden we een half uurtje later opgehaald. Vlak bij de auto wordt nog een Zwarte Mees gezien en gehoord naast een Tuinfluiter. Bij ons huisje zitten nog een paar Patrijzen.

Na het eten lopen we nog met vier man richting de rivier, proberen nog een Das te zien te krijgen, die ik daar verleden jaar heb gezien. We zien dezelfde soort vogels als vanmiddag maar dan in zachter licht. Ook de Konijnen komen langzaam tevoorschijn. Als het schemerig begint te worden staan we nog met zijn drieën op de hoek bij de rivier te wachten en dan gebeurt er iets geks.

Rouwkwikstaart voert jong (foto @Edgar de Vries), avondwandeling bij zonsondergang en Geelgors in laatste zonnetje

Alle schapen verderop stuiven ineens bij de bosjes weg, ook Hazen gaan er vandoor en Merels hoor ik alarmeren. Maar waarom? Ik zeg nog dat kan wel eens een Vos zijn die dat veroorzaakt, en ja hoor de andere twee zien een Vos achter een paar bosjes die vervolgens onze kant opkijkt en weer wegduikt naar beneden verder de dijk af aan ons zicht onttrokken. Even later ziet één iemand nog even een tweede Vos die hetzelfde doet. Ik blijf nog even hangen terwijl de laatste twee ook naar de cottages lopen. Helaas levert het mij ook niets meer op.

De Das in de avondschemer bij de Cottages - Berwick-upon-Tweed

Als ik dan bij de cottages ben een paar minuten voor half elf loop ik nog even door tot het hoekje 100 meter verder je weet maar nooit, er lopen wel weer een paar grote Hazen op de weg voor me uit. Als ik dan bij een hek ga staan om even te luisteren of ik nog iets geks hoor zie ik in het schemerdonker iets verderop in de berm lopen, denk eerst dat het weer een Haas is die ik van achteren zie, maar als ik de kijker erbij pak zie ik dat het een Das is, hij rent de weg vervolgens over en schiet aan de overkant onder de bosjes weg. Ik probeer nog snel foto’s te maken, maar alles was veel te donker daarvoor, jammer. Maar dan komt er een tweede exemplaar de vegetatie uit, snel weer de camera en ik besluit in dit geval maar te filmen, en omdat ik de ISO heel hoog had staan, staat het wonder boven wonder ook nog op beeld. Wacht nog even en spoed me snel naar het huisje toe vol van opwinding dat ik Dassen zag en ze ook nog op film kon laten zien. We besluiten om er morgen maar weer te gaan kijken rond deze tijd en zoeken ons bed op.

Dinsdag 13 juni

Vandaag wordt weer zo’n dag met een bijzonder onderdeel, de boottocht rond Bass Rock, waar de grootste Jan-van-Genten kolonie zit van de wereld met 150.000 exemplaren. Echter in 2022 heeft de vogelgriep flink toegeslagen en waren er geluiden op de sovondag in het najaar dat de sterfte onder de broedpopulatie wel eens tussen de 60 en 70 % kon liggen. Toen ik dat hoorde schrok ik enorm, dat is toch haast niet voor te stellen. Dus ik ben heel erg benieuwd of dat ook terug te zien is op Bass Rock. We hebben de boot besproken die vandaag om 11 uur vaart.

Kleine Zilverreiger met pronkveren, Engelse Gele Kwikstaart en de Scottish Borders (foto @ Reinier Bos)

Voordat we daar komen hebben we eerst nog een mooie tocht te gaan door de Scottish Borders. Langs de rivier nog weer Kleine Zilverreiger, Geelgors en het vrouwtje van de Engelse Gele Kwikstaart mooi tussen de schapen.

Scottish Borders

Na een half uur rijden komen we bij een wegafzetting in onze route, hierdoor verliezen we zeker 15 minuten die we niet kunnen besteden aan het stilstaan op de borders. We waren om 8 uur vertrokken bij de cottages. Als we de motorcrossbaan van Duns voorbijrijden moeten we al beter opletten, vanaf hier maken we al kans op Rode Patrijzen of Velduil. En als we langs het dorpje Longformacus komen begint het gebied steeds maar mooier te worden totdat we op hoogte rijden over de borders heen.

Veldleeuwerik, Wulp en jonge Wulp(pull) en Schotse Sneeuwhoen

Al snel in het begin zien we een Veldleeuwerik en de eerste Tapuiten met jong. Ook een stel Wulpen met jongen is prachtig te zien. Ook Kieviten en Scholeksters zijn er te zien. Een stuk verder zien we de eerste Schotse Sneeuwhoenders met jongen in de berm langs de weg lopen, het duurt even te lang voordat we uit de auto zijn en dan zijn ze alweer uit zicht. Ze zaten in twee families, eentje naast en eentje voor de auto.

Blauwe Kiekendief (vrouw), Jonge Tapuit, paartje Tapuit en man Tapuit

Halverwege zien we een grote vogel vliegen, het is een vrouwtje van de Blauwe Kiekendief die langskomt. We zien nog een paar keer Schotse Sneeuwhoenders, Tapuiten en Roodborsttapuiten. Helaas staan we onder tijdsdruk en kunnen niet meer lang en vaak stoppen. In het laatste stukje hei wat weer natter is wordt nog wel een Watersnip waargenomen tijdens het rijden.

Bass Rock

Als we aankomen in North Berwick rond 10:30 zien we Bass Rock in de mist niet eens liggen, we hopen maar dat het snel optrekt! We nemen achter in de boot plaats, dit is op zich een goede plek omdat je dan niet veel mensen om je heen hebt staan als je wat wilt fotograferen. We varen eerst naar een ander eiland terwijl de schipper de boot rondgaat met een paar foto’s om te laten zien wat hij graag ziet van de fotografen straks en wat ze op de foto moeten zetten. Jan-van-Genten met de kop recht omhoog, gekruiste snavels of duikend in zee.

Aalscholver met jongen, Papegaaiduiker, Kleine Mantelmeeuw, Alk, Papegaaiduikers en Alk, vliegende Aalscholver en Papegaaiduiker en Kuifaalscholver

Op en rond het eerste eiland zijn vooral de andere zeevogels mooi te zien als Papegaaiduiker, Kuifaalscholver, Grote Aalscholver(ondersoort), Drieteenmeeuw, Kleine Mantelmeeuw, Noordse Stormvogel, Zeekoet en Alk. De Aalscholver heeft hier ook meerdere nesten op de rotsen.

Bass Rock met alle witte stipjes wat Jan-van-Genten zijn

We gaan op weg naar Bass Rock, en van ver af zien we al heel veel Jan-van-Genten in de lucht die inmiddels is opgeklaard gelukkig. Met spanning kijk ik enigszins uit naar de rots om wat ik zou zien. Op het eerste gezicht lijkt het mee te vallen, qua aantallen na de verontruste berichten die ik eerder noemde. Het valt me wel op dat er veel meer onvolwassen vogels rondvliegen t.o.v. adulte vogels, maar ja die zitten hopelijk op de nesten of zijn daar mee bezig. Het genieten van iedereen is er niet minder om met deze prachtige beesten zo dichtbij! Er worden vele mooie foto’s gemaakt!

Jan-van-Genten blok, op de foto in de 2e rij staat een vogel met zwart oog, die heeft de vogelgriep doorstaan

Als ik het zelf zo inschat zie ik toch zeker wel op het eerste oog misschien wel 30% minder vogels dan afgelopen jaar, en als ik de foto’s vergelijk is dat ook goed zichtbaar in de dichtheid van de populatie. Het heeft er dus zeker goed ingehakt, later zullen de aantallen wel kenbaar worden gemaakt. Volgens de kapitein was er nog geen grote telling geweest, maar zei ook hij dat er een groot aantal minder waren. We hopen maar dat ze snel het virus de baas worden en dat de kolonie weer kan groeien. Het is in ieder geval weer een prachtig boottochtje geworden met mooi weer!

Hier wordt een foto gemaakt van de Rouwkwikstaart, Eider met een van de jongen en een kasteel wat nu een 5 sterrenrestaurant is vanaf de boot te zien

In het bezoekerscentrum nemen we koffie met wat lekkers waarna we dan onze weg vervolgen naar St Abb’s Head. buiten hert bezoekerscentrum zit een Rouwkwikstaart op een beeld van een Zeehond en langs de kant zitten enkele Eider met jongen. 

St Abb’s Head

We nemen de lunch en gaan daarna voor een mooie wandeling langs de ruige kust van St Abb’s Head

St Abb’s Head is een natuurgebied beheerd door National Trust for Scotland. We eten hier eerst onze boterhammen op met meegebracht drinken voordat we de route gaan lopen.

Langs de route Kneu, Rouwkwikstaart en Oeverpieper bij de vuurtoren op de muur

Deze route is zo’n 5 km langs de prachtige ruige kliffen waarop ook weer allerlei zeevogels broeden en te zien zijn op de Papegaaiduiker na, die komt hier niet voor. Tussen mooie bloemenweides waar weer verschillende vlinders zijn te zien waaronder de Kleine Vuurvlinder en het Icarusblauwtje die hier extra bescherming krijgen. Ook zien we naast Graspiepers een paar Oeverpiepers die hier ook hun broedgebied hebben. Bij de vuurtoren zitten een paar onderzoekers de vogels te tellen of te observeren.

Voorbij de vuurtoren pauzeren en genieten van de vele zeevogels (foto @Reinier Bos), broedende Drieteenmeeuwen, en Zeekoeten, Alken en Jan-van-Genten 

Op het meertje waar we langslopen zwemmen een paartje Knobbelzwaan met jongen. Dodaars hoor je ook een paar keer roepen, maar we zien ze niet. Zwartkop en Fitis hoor je ook uit de bosjes evenals de Vink.

Langs het meertje lopen (foto @Reinier Bos), Icarusblauwtje en Kleine Vuurvlinder (foto's @ Edgar de Vries)

Na deze prachtige wandeling rijden we terug naar de cottages om daar van een heerlijke warme maaltijd te gaan genieten na eerst een koud biertje te hebben gepakt. Na het eten gaan we nog met een paar deelnemers proberen om de Das te zien te krijgen. We lopen eerst nog iets voorbij de bocht een graspad een stuk op waarbij de Sprinkhaanzanger gehoord wordt.

Konijnen en Knobbelzwanen nog van St Abb’s Head, Haas en Geelgors bij de Cottages, laatste 2 foto's @Bas Schreuder)

Helemaal achteraan het pad lopen twee “gewone” Patrijzen en twee Hazen. Tegen 22:15 zorgen we dat we bij het hek staan waar vandaan ik gisteren de Dassen zag. Het geduld wordt behoorlijk op de proef gesteld, pas als het al aardig donker is komt er eentje tevoorschijn, die ziet ons waarschijnlijk, waarna die de weg oversteekt en tussen de gewassen verdwijnt. De Das komt overigens uit dat gat waar die gisteren net in schoot en steekt de weg over van waaruit die gisteren tevoorschijn kwam, dus precies de andere kant op. Was kort maar mooi einde van de dag voor degene die hem hebben mogen zien.

Woensdag 14 juni

Deze dag gaan we een beetje spiritueel doen 😉, we gaan naar Holy Island. Bij deze oversteek moet je altijd goed de getijden in de gaten houden en wanneer je veilig kunt oversteken. Bij hoog water loopt de toegangsweg namelijk onder water en dan wordt het ten strengste afgeraden om erover heen te gaan. Vandaar moeten we voor 10:40 over zijn en kunnen we weer na 15:30 terug. Genoeg tijd dus om een mooie rondwandeling te maken in een ontspannen tempo.

Lindesfarne National Nature Reserve

Maar eerst stoppen we aan het begin van de weg die helemaal onderloopt. Deze gaan we voor de helft lopen zodat we over de mooie slikplaten kunnen kijken wat er zit, maar we moeten wel oppassen voor het verkeer, smal weggetje en druk, omdat iedereen nog snel het eiland op wil.

Langs de weg naar Holy Island, Bonte Strandloper en Graspieper op muurtje op het eiland

Te zien zijn o.a. Kleine Zilverreigers, Bontbekplevieren, Bonte Strandlopers, Wulpen en Eiders met jongen. Halverwege kunnen we weer instappen in onze bus en rijden we naar de parkeerplaats op het eiland.

Holy Island

Het begint er al lekker druk te worden met dagjesmensen. De meesten gaan voor het kasteel en het dorp, slecht enkelen lopen de ronde die wij doen. In het dorp veel Putters en bij de zee aangekomen zien we een paartje Bontbekplevier, ze hebben vast jongen want ze blijven redelijk op de plek. Voor ons vliegt een Oeverpieper bij de waterkant en tussen de duinen enkele Graspiepers. Ook een Rouwkwikstaart loopt langs de waterkant.

Klaprozen voor een ruïne, krabbenfuiken en kreeftenfuiken, Rouwkwikstaart en Graspieper op loods 

We kijken nog even bij een soort van vogelkijkhut, maar dan achter een groot raam, naar wat verleden jaar nog een leuk plasje was, maar nu door de droogte nauwelijks nog water bevat. Er lopen een paar Kieviten en een Blauwe Reiger en een paar Kokmeeuwen zijn er nog te zien.

Bontbekplevier, oude scheepsmotor (foto @Truus Stevens), kasteel, en als aandenken laten sommigen een steenmannetje achter

Als we doorlopen richting het kasteel vliegt ons een Torenvalk voorbij en rondom het kasteel hoor je het gekwetter van Kneutjes. Voorbij het kasteel komen we weer bij de zee, daar waar de mensen de steenmannetjes plaatsen, zo wordt dat ook door twee van ons gedaan, moet geluk brengen 😊

Dodaars, Boerenzwaluw, Waterhoen met jongen en Rietgors (foto @Bas Schreuder)

In de zee dobberen een aantal Grijze Zeehonden en in de verte kun je de Farne eilanden zien liggen. Ook Eiders zijn te zien en zo af en toe vliegt er een groepje Jan-van-Genten voorbij. Boven het veld waar we lopen zingen voortdurend Veldleeuweriken. Een stuk doorlopend bijna bij de vogelkijkhut zien we aan zee een tiental Steenlopers zitten en foerageren langs de waterlijn. Ook een Bonte Strandloper en een Bontbekplevier komen even buurten in de tijd dat we er staan en een aantal Eiders met jongen wederom.

Kijken naar de Steenlopers langs de vloedlijn

Bij de vogelkijkhut aangekomen zien we er o.a. Dodaars met jongen, Waterhoen met jongen, Krakeend, Knobbelzwaan met jongen. En in het riet voor de hut zien en horen we de Kleine Karekiet en Rietgors. Een Boerenzwaluw gaat er even mooi voor zitten op een kale tak een meter van de hut. En als we weer buiten en naast de hut staan horen we pas de Rietzanger.

Verder lopend zien we nog veel Graspiepers en ook een Roodborsttapuit(vrouwtje) op de stenen muurtjes zitten. Een Reebokje komt mooi met zijn kop boven het gras uit precies op de top van een duin. In het laatste stukje zingt de Zwartkop en Tjiftjaf vanuit de struiken.

Eider met jongen, prachtige velden met bloemen en vlinders, waaronder het Hooibeestje (foto @Truus Stevens)

We zoeken een terrasje op voor nog een drankje, blijkt dat we op moeten schieten want de tent gaat sluiten om 16 uur (vreemd, vroege tijd voor de horeca?). Daarna rijden we het eiland weer af en kijken nog even aan de andere kant aan de wadkant tegenover het kasteel ongeveer, hier zien we dezelfde wadvogels van eerder vandaag.

De Reebok houdt ons in de gaten! En vrouw Roodborsttapuit (foto @Bas Schreuder)

Ook deze avond doen we nog een poging om de Das te gaan zien, maar helaas de Das werkt niet mee en komt niet tevoorschijn. Hoewel we nu superstil zijn en op de plaats blijven staan voor zeker drie kwartier totdat het goed donker is geworden.

Donderdag 15 juni

Deze dag hebben we eigenlijk twee verschillende gebieden op het programma staan. In de ochtend gaan we Cheviot Hills bezoeken en in de middag naar Newton By The Sea.

Als we via de rivier rijden zingt een mannetje Geelgors zijn bekende repertoire een strofe die doet denken aan de 5e symfonie van Beethoven "dzi-dzi-dzi-dzi-dzèèèè", altijd mooi om te horen. Ook het vrouwtje van de Engelse Gele Kwikstaart laat zich nog even zien.

Cheviot Hills

Geelgors, Rouwkwikstaart, Buizerd en Grote Lijster

Aangekomen in de vallei van Cheviot Hills zien we een Grijze Eekhoorn in de bomen vlak bij een huis waarvoor gewaarschuwd wordt dat we moeten oppassen voor de Eekhoorns, Fazanten en Egeltjes, dat we die niet aanrijden. De eerste Rode Patrijzen worden al snel ontdekt in een weiland bij omgezaagde bomen. En zo zien we er nog een aantal tot aan de parkeerplaats, net zoals Rouwkwikstaart, Scholeksters en een Buizerd.

De groep wordt in tweeën, nou eigenlijk in drieën gesplitst. Een groepje blijft in het dal langs de rivier lopen, een ander groepje gaat de wandeling maken de berg op, en de stagiair gaat aan de andere kant van de berg kijken of hij de Beflijster mogelijk kan vinden.

Langs de rivier Grote Gele Kwikstaart, Rouwkwikstaart. Waterspreeuw en Grote Gele Kwikstaart (foto 1 en 2 @Truus Stevens) (foto 3 en 4 @Bas Schreuder)

De groep die bij de rivier blijft heeft mooi de Waterspreeuwen, Rouwkwikstaarten en Grote Gele Kwikstaarten kunnen bekijken en fotograferen. Ik moet zelf wel zeggen dat ook hier duidelijk de rivier zeker de helft minder water verwerkt dan we gewend zijn de laatste jaren, hier heeft de droogte dus aak al toegeslagen en is het effect zichtbaar. Zo is er bij het bruggetje bij de parkeerplaats geen vogel meer te bekennen bij de rivier, waar hier afgelopen jaar nog volop de net genoemde soorten inclusief Oeverloper zaten. Ze zitten nu verder stroomafwaarts. Wat we nog wel mooi kunnen horen en zien in de hoge bomen bij de parkeerplaats zijn Barmsijsjes, zo af en toe zie je mooi roodgekleurde(borst) exemplaren.

Grauwe Vliegenvanger, Grote Lijster, wandeling omhoog en de overkant, waar rechts bovenin gezocht wordt naar de Beflijster

Zelf loop ik even een stukje mee eerst met de stagiair om die het juiste pad te wijzen waar die naar toe moet om de Beflijster te zoeken. En onderweg daarnaartoe verschillende Grote Lijsters goed te zien. Als ik terugloop hoor ik nog een Koekoek roepen en zie ik ook een Grauwe Vliegenvanger heen en weer vliegen vanaf een hek.

Met groep twee had ik afgesproken dat ze een half uurtje langs de rivier konden kijken en dat we daarna de berg op gaan. Dat gaan we dan ook doen, het eerste stuk tot aan de rots is een steil stukje en moet iedereen op eigen tempo rustig aan doen, boven nemen we de tijd om even uit te rusten en van daaruit is het eigenlijk enkel langzaam afdalen naar het dal toe bij de rivier. Een jodelende Wulp laat zich goed horen.

Op hoogste punt even pauzeren en daar zien we alarmerende Schotse Sneeuwhoenders met twee jongen, zie laatste foto 1 groot jong

Bij de rots aangekomen gaan we even rustig zitten. Terwijl we daar zitten ziet een van de deelnemers recht voor ons ineens een Schotse Sneeuwhoen, prachtig met het kopje net boven de heide uitkomen elke keer. Het blijken er twee te zijn, en later als ik nog iets hogerop ga staan zie ik er ook nog eens een al vrij groot jong bij, die wel telkens in de dekking gaat, omdat ze mij nu ook zien staan. Ook een Roodborsttapuit en een Grote Lijster staan op de uitkijk op een rots.

Hindernissen worden overwonnen, Adder, Graspieper en Paapje

We lopen verder en zien al vlak bij de eerste grindbak die er voor de Hoenders staan, een Adder, die er vervolgens in gaat liggen. Die bakken zijn voor de kalk voor de Hoenders. We lopen door en zien weer een prachtig mannetje op grotere afstand, als we net iets dichterbij komen voor een foto is die inmiddels verdwenen op de kam waar die stond. En zo zien we tijdens onze afdaling nog twee keer van paar meter afstand opvliegende Schotse Sneeuwhoenders ook met jongen. Bij de laatste ontmoeting vliegen de beide ouders elk een kant op en zie je het vrouwtje het gedrag vertonen van een gewonde vogel om de aandacht af te leiden, want net waar wij liepen wordt er ook een nog vrij klein jong gezien, die vervolgens ook wegschiet in de dekking. We lopen maar snel door om het niet langer te verstoren, maar het was wel en apart gezicht van wat dat vrouwtje deed, mooi.

Tijd voor een broodje, de wegschietende Schotse Sneeuwhoen, Putter en Ree die ons aankijkt

Alarmerende en jodelende Wulpen laten ook van zich horen. En aan de overkant zien we een paar Reeën tussen de bosjes naar ons kijken. Een echtpaar Paapje alarmeert als we bij hun struikje langslopen. En van een Putter kan ik een mooi plaatje schieten.

We zijn ondertussen in het dal aangekomen bij het bruggetje en omdat het al wat later is komen ze ons nu hier ophalen. Ook hier op dit moment geen vogels bij het water, wel Tjiftjaf, Fitis en een paar Goudvinken zijn er te zien en horen.

Rond half twee stappen we in en rijden de vallei uit. De andere groep heeft het ook erg naar de zin gehad, omdat ze mooi de tijd kregen om de Waterspreeuw en Grote Gele kwikstaart vast te leggen. De stagiair heeft helaas de Beflijster niet gevonden, wel nog een Tapuit en Paapje ook aan die kant naast de Schotse Sneeuwhoenders.

Fraai uitzicht over het dal, de rivier die dit jaar erg droog is, Rode Patrijs bij uitrijden dal, Wulp onderweg

En zo sluiten we ieder met zijn eigen verhaal deze prachtige ochtend af en als we de vallei uitrijden staat er als dank nog even een Rode Patrijs ons gedag te zeggen op een muurtje, hij blijft lang staan en doet af en toe zelf de ogen even toe en staat te dutten.

Onderweg hebben we zo nog wat obstakels 😊

Onderweg naar Newton By The Sea passeren we nog even een “ford” en rijden we door een prachtig heideterreintje, waar we nog mooi o.a. een Wulp zien lopen en nog een paar Rode Patrijzen.

Newton By The Sea - “Long Nanny Area”

De jonge Spreeuwen die een bad nemen bij de houten brug

We lopen vanaf de parkeerplaats eerst helemaal achter de duinen langs met aan de andere kant graslanden. Graspiepers en Veldleeuweriken geen gebrek 😊. Bij de brug aangekomen zien we al hele groepen jonge Spreeuwen zich verzamelen op de leuning en een bad nemen in de rivieruitmonding van de “Brunton Burn”. We lopen over de brug nog zo’n 100 meter door tot het hoogste duin, van daaruit heb je een mooi overzicht over de baai waar veel Noordse Sterns zitten naast Kok-, Zilver- en Kleine Mantelmeeuwen en een Stormmeeuw. Van grote afstand kun je zien waar zich de Dwergsterns bevinden. Je hoort ook roepende Grote Sterns en langs de waterkant lopen Bontbekplevieren.

Veldleeuwerik, hokje van vrijwilligers bij Noordse Sterns, Roodborsttapuit(man) Kneu (foto @Edgar de Vries)

Stukje teruglopend naar het hokje waar de beschermers zitten is leuk een Veldleeuwerik van dichtbij. De vrijwilliger van dienst legt uit hoe het gaat met de broedvogels en zitten zo’n 100 paar Noordse Sterns vlak voor het hokje en langs het strand nog eens zo’n 1100 broedpaartjes.

Noordse Sterns blok

De Dwergsterns hebben 35 broedparen met 90 eieren, en het is volgens de man het beste resultaat van ooit hier, dus hij was er erg blij om! Dat is toch mooi om te horen dat hier de Vogelgriep nog niet op de populatie heeft ingehakt, laten we hopen dat dit zo blijft. In de tijd dat wij er zij laat de specialiteit die hier net 2 weken weer terug is zich niet zien, het gaat om de Amerikaanse Zwarte Stern en zich in het derde jaar op rij hier meldt. Vanmorgen was die er nog wel.

Boven ons gebeurt het!

De Noordse Sterns en de jongen zijn ook op een paar meter afstand vanaf het hokje prachtig te zien. Erg mooi is het om te zien hoe de ouders met visjes aankomen en die aan de jongen voeren!

Dwergsterns

We lopen daarna het strand op langs de afscherming van waar je van veilige afstand prachtig de vogels met jongen kunt observeren, zo zie je al veel jonge Noordse Sterns en af en toe Bontbekplevieren. De Dwergsterns zijn iets verder lopen en daar goed te zien achter de afrastering. Gelukkig komen ze ook af en toe overvliegen. Ook Visdiefjes komen we op het strand tegen.

Boven: achter de touwen broeden de Dwergsterns, Dwergstern, Visdief en Drieteenstrandloper in zomerkleed, onder: Dwergstern, Dougalls Stern en Bontbekplevier

Langs de vloedlijn loopt ook een Drieteenstrandloper in zomerkleed en zitten er 10-tallen Noordse Sterns ook op het strand waar 1 Dougalls Stern tussen zit. Langs de branding zie je af en toe een Grote Stern duiken. In de duinen zie je ook nog mooi felgekleurde Kneutjes.

Low Newton by the Sea

We rijden via “Newton by the Sea” naar “Low Newton by the Sea”, slecht een paar km rijden. Daar lopen we eerst naar de zee toe, waar toch wat mensen met honden langs de waterkant lopen. Als het iets rustiger wordt zien we toch nog twee Drieteenstrandlopers in zomerkleed langs de kant rennen, Verder op zee en tussen de rotsen Kuifaalscholver en wat Eiders met jongen.

Wandelen naar de zee en strand, Drieteenstrandlopers in zomerkleed

150 meter verder langs het strand kun je door de duinen naar achteren lopen naar een vogelkijkhut. Hier zien we o.a. Krakeenden, Wilde Eend, Grauwe en Canadese ganzen met jongen en horen we o.a. de Kleine Karekiet en de Rietzanger. Het water ziet er niet al te fris meer uit, je kunt zien dat het al lange tijd geen vers regenwater heeft gehad.

Rietgors, Kluut en sluiten af bij "The Ship Inn" met een lekker drankje in de zon (foto 3 @Edgar de Vries)

Als we iets teruglopen komen we nog langs een ander plasje waar een aantal Kluten zitten. Naast de Bergeenden zien we ook nog een paar Wintertalingen aan de achterkant zitten en in het riet roept een mannetje Rietgors. Voor ons zit het vogelen er nu op en roept de “kroeg” ons nu. Ter afsluiting van wederom een prachtig mooie dag vol belevingen en momenten nemen we er een lekker drankje op bij "The Ship Inn", proost!

Dag afsluiter bij in de pub “Brewers Arms” en daarna nog even naar de rivier gewandeld van Berwick-upon-Tweed, veel Knobbelzwanen en ondergaande zon

Helaas kunnen we er niet blijven eten, alle plekken zijn gereserveerd en zo rijden we terug naar Berwick-upon-Tweed, waar we in de pub “Brewers Arms” een lekkere maaltijd nuttigen.

Vrijdag 16 juni

De laatste dag in Engeland is alweer aangebroken, en als toetje had ik afgelopen weekend nog een reservering gemaakt voor een boottochtje naar Coquet Island. Het bijzondere van deze plek is dat er hier een kolonie Dougalls Stern broedt, de enige plek in Europa naast Ierland. Er broeden een tiental paartjes. Helaas heeft op dit eiland wel de vogelgriep toegeslagen en volgens de schipper zijn er nu grofweg 50 % minder vogels dan verleden jaar.

Zelf ben ik er afgelopen zaterdag 10 juni geweest tijdens een zonsondergangtocht om 19:30 om het al even te verkennen. Ik blijf dan ook vanmiddag bij de bus in de buurt omdat daar nu alle bagage in zit en je dat niet uren onbeheerd wilt achterlaten.

Dezelfde Hermelijn met verschillend licht! (foto's @Edgar de Vries) en het mannetje Engelse Gele Kwikstaart

Nadat we de koffers hebben ingeladen en afscheid hebben genomen van Carol van de cottages komen we tegen 11:30 aan in de haven van Amble van waaruit de boot vertrekt. We rijden nog bij de Engelse Gele Kwikstaarten langs en het lukt om dit keer ook het mannetje beter te zien. Over de weg zien sommigen een Hermelijn oversteken. 

We hebben de boot van 12 uur, het tochtje duurt iets meer dan een uur zodat we tijd genoeg hebben om onze grote boot naar Nederland te halen die om 17 uur vertrekt.

Het bootje vertrekt uit de haven, op de touwen Spreeuwen en Kauwtjes, en de Grote Stern duikt voor een visje

In de haven van Amble vliegen regelmatig Grote Sterns voorbij die af en toe in het water duiken. Als de groep terugkomt zijn ze erg enthousiast over dit tochtje, ze hadden ruimte genoeg op de boot en hebben de Dougalls Sterns goed kunnen bekijken, net als de andere zeevogels als Papegaaiduiker, Zeekoet, Alk, Noordse Stormvogel en Drieteenmeeuw. Daarnaast ook nog veel Grijze Zeehonden, maar ook gewone Zeehonden volgens de deelnemers.

Nog twee Grote Sterns in de haven, Coquet Island met Grijze Zeehonden op het strand (foto @ Reinier Bos) en Grote Stern op het eiland (foto @Bas Schreuder)

Maar waar ik dan nog wel een beetje jaloers op ben is dat ze Dolfijnen hebben gezien, die heb ik in die reisjes telkens niet gezien, ga ja een keer niet mee en het is raak 😊. Maar goed ik ben erg blij dat zij ze wel gezien hebben. We drinken nog een kop koffie met een heerlijke scone op het terras om goed af te sluiten en rijden dan richting Newcastle en schepen ons daarna in.

Visdief (foto @Edgar de Vries), Papegaaiduikers (foto @Bas Schreuder), Dougalls Stern (foto @Edgar de Vries) en Dolfijnen (foto @Bas Schreuder)

Het weer was de hele week stralend weer, bijna iedere dag strakblauwe lucht, dat was wel een verschil met verleden week toen ik met een andere groep bij Bempton Cliffs zat, toen was het de hele week bewolkt en niet super warm. Zo te horen van iedereen was het erg naar de zin en hebben ze allemaal genoten, net als ik overigens, telkens opnieuw vind ik het weer prachtig en het is toch ook iedere keer weer anders.

Als iedereen alle bagage in de hut heeft gebracht nemen we een lekker drankje op de geslaagde week! In de avond voordat het donker wordt pik ik alsnog mijn walvisje mee al was het de kleinste, 2 keer een Bruinvis 😊 als ik voorop het dek sta, de zee is bijna spiegelglad zo rustig. Ook nog veel Jan-van-Genten langs vliegend en zelf een aantal een tijdje voor en boven de boot meevliegend.

Nog een afsluitend drankje op de boot, de laatste Jan-van-Genten nemen afscheid en we laten Engeland achter ons terwijl de zon in de zee zakt

Zaterdag 17 juni

Nog voor het ontbijt sta ik nog even voor op het dek en zie zowaar nog een Grote Jager op zee dobberen die later opvliegt wanneer de boot wel erg dichtbij komt dan zie je ook nog mooi zijn witte vleugelvlekken op de zeer donkerbruine vogel.

En zo is er ook aan deze mooie reis weer een einde gekomen en stappen we de deze ochtend uit in IJmuiden. Het was ook een prettig gezelschap en naast dat we veel gezien hebben we ook veel plezier gehad, ook belangrijk! We nemen afscheid van elkaar en spreken af onze mooiste foto's te delen in een album. En zo gaat ieder zijn weg terug naar huis met mooie herinneringen. 

We zijn op een prachtig totaal van 117 soorten vogels uitgekomen tijdens de reis. De volledige Waarnemingenlijst vogelreis Engeland-Schotland - Farne Islands - Bass Rock en Cheviot Hills vindt u hier in (PDF formaat) of (Excel formaat)

Wilt u ook wel eens zo'n mooie reis meebeleven, kijk dan bij Agro Natura voor informatie en opgave:

Website: https://agronatura.nl/vogelreis-engeland-northumberland-moores-dales-and-coast-farne-islands-bass-rock