Duitsland - De Elbe  van 28 april t/m 4 mei 2012

door: Henk de Lange

Alle foto's zijn van Henk de Lange

Inleiding

We waren er wel weer eens aan toe om een paar dagen lekker weg te gaan en de meivakantie is dan wel altijd een leuk weekje om te gaan. Wordt het een eiland of ergens anders in Nederland? We wisten het niet. Totdat ik me het reisverslag van Ana Buren herinnerde, over de excursie van Avifauna naar de Elbe in 2009. Even weer snel doorgelezen en dacht meteen: zo'n mooi gebied en relatief zo dichtbij, waarom gaan we niet dáárheen!

vakantiehuisje

Links: voorzijde vakantieverblijf. Midden: "onze" tuin. Rechts: het gedeelte waar wij verbleven, in de linker helft van het huis

Meteen op internet rondgekeken en toen maar snel (half april) een huisje geregeld. Het pension in Pevestorf, waar ik eerst aan zat te denken, was allang volgeboekt. We konden nog kiezen uit twee huisjes: eentje (een bovenverdieping) dat redelijk dicht aan de Elbe lag, maar buiten het mooie gebied, en eentje in Restorf. Van het laatste waren geen foto's beschikbaar, maar ik ben blij dat we de gok genomen hebben. We zaten er prachtig en de mensen waren ook nog eens heel erg aardig en behulpzaam. Bij de tochten heb ik even aangegeven of ik alleen of met het gezin op pad ging.

Hieronder een kaartje van de directe omgeving waar wij verbleven. De Elbe staat er niet op, maar ligt hier vlak boven. Zie ook de Googlekaart helemaal onderaan de pagina waarin je ook kunt in- en uitzoomen.

gebied01

 Zaterdag 28 april

Avondwandeling achter dijk Restorf (1,5 uur) (alleen)

Na het avondeten (patatje Imbiss) maak ik nog even een kleine avondwandeling in het natte graslandengebied achter tussen Restorf en Gartower See. Ik kan toch niet tot morgen wachten!

Als ik de weg afloop vanaf ons huisje richting de dijk (ca. 150 meter) hoor ik al het kikkerorkest van de boomkikkers. Op de dijk staand heb je hier een schitterend zicht over een groot gebied met natte graslanden, een stroompje erdoorheen en heel veel plassen.

gebiedachterdijkrestorf01

Het gebied dat achter de dijk bij Restorf ligt, loopt van de Gartower See tot aan de Laascher See

Vanaf het bruggetje zie je in het water het werk dat bevers hebben achtergelaten na de winter.

Volgens het echtpaar van wie we in een gedeelte van hun huis zitten, staat dit hele gebied in het winterseizoen onder water en zijn er veel bevers aanwezig en actief. Verder barst het dan van de ganzen en andere watervogels die de winter daar doorbrengen. In het vroege voorjaar trekt het grootste deel van de Bevers zich terug richting de Elbe volgens hen, en is er minder kans om er eentje waar te nemen in het gebied.

De Veldleeuweriken zingen hun hoogste lied steeds hoger en hoger! De gele kwikstaarten vliegen telkens voor me op om verderop weer op het pad neer te strijken.

Vanaf het bruggetje kun je via een goed breed pad lopen naar de rand van de Gartower See.

gebiedachterdijkrestorf02

Het gebied dat achter de dijk bij Restorf ligt in de ochtendmist, in de morgen van 30 april

Op en van de plasjes schiet een groepje Wintertalingen de lucht in om verderop weer neer te strijken, gadegeslagen door twee Grote zilverreigers. Ook een Tureluur en twee Witgatjes gaan er vandoor, de Grauwe Ganzen blijven rustig zitten.

Mijn eerste Koekoek van dit jaar zie ik mooi voor me overvliegen en nog “koekoek” horen roepen ook. Op de toppen van de bosjes zitten twee gorzen hun ding te doen, de Rietgors en de Geelgors. 

Als ik het eind van het pad bereik zit daar nog een gemengde groep Zwarte en Bonte Kraaien elkaar een beetje te pesten. Ook daar in een van de vele bosjes aan de rand zit mijn eerste Nachtegaal te tetteren.

Ik denk ook even een Wielewaal te horen, slechts een roep, maar vertrouw er niet op. Ik heb een Spreeuw in het dorp de roep ook al horen doen, en zo deed die ook een Wulp na.

Een klein stukje teruglopend naar het dorp zie ik bij het sluisje Oever- en Boerenzwaluwen over me heen scheren en aan het rand van het dorp de 2e Nachtegaal. In het dorpje hoor je o.a. overal Braamsluipers, Zwartkoppen, Groenlingen, Heggenmussen en Zwarte Roodstaarten, het zijn hier de alledaagse soorten.

Zondag 29 april

Fietstocht door Elbholz naar Elbe (gezin)

fietsen-elbholzTegen de Huiseigenaren zeg ik dat we fietsen willen huren in het Dorp Gartow voor de komende week, ze zegt dat de fietsverhuur wel dicht zal zijn en dat zij wel fietsen voor ons heeft.

Nou prima denk ik. Haar man haalt echter een paar fietsen uit het schuurtje met spinrag en al en is uiteindelijk met zijn kleinkind 2 uur bezig 4 fietsen klaar te krijgen door veel zadels om te zetten en wat olie op de kettingen te spuiten. Eerlijk gezegd zijn er twee redelijk oké, maar van de andere twee denk ik alleen maar: wanneer hebben we de eerste lekke band.

Rond een uur of twee gaan we het maar eens uitproberen, een fietstochtje. De lucht is een beetje grijzig, weinig zon maar niet koud.

kaartje-Elbholz-kleinVanaf Restorf fietsen we 200 meter over de weg richting Gartow en slaan aan de andere kant van de weg een klein weggetje in, de eerste paar honderd meter verhard maar daarna overgaan in een zandpad. Verderop horen we al de Kraanvogels roepen, dus we gaan de goede kant op.

Door het eerste stukje bos fietsend hoor ik al de eerste Fluiter, die je hier in de oude bossen op veel plekken wel hoort. Ook redelijk wat Tuinfluiters, Zwartkoppen, Braamsluipers, Zanglijster en in iets mindere mate de Nachtegalen die laten horen dat ze er zijn! Aan het eind van het eerste stukje bos zitten een paar Grote Lijsters bij een paar omgevallen bomen. Ze vliegen op en een klepperende Ooievaar dient zich aan en cirkelt daarna boven ons en de bomen.

Zie het kaartje hier rechts waar je langs kunt in Elbholz. Door op het kaartje te klikken verschijnt er een grotere kaart voor een beter overzicht!

De Kraanvogelgeluiden komen dichterbij nu we het open veld in rijden, langs de bosrand werkt zich een Buizerd omhoog en in een van de boompjes langs het pad zingt de Geelgors zijn strofe.

Morris vindt er weinig aan, het fietsen over het zandpad en tot overmaat van ramp loopt zijn ketting ook nog af en toe vast. Tja dat helpt dan weer niet echt om hem enthousiast proberen door te laten fietsen.

Een stukje verder zien we zowel links als rechts van ons Kraanvogel paartjes in het veld staan.

pevesttorf01

Kraanvogels met op de achtergrond Pevestorf

Links van ons zien de Pevestorf liggen. Dit dorp vormt voor velen het uitgangspunt voor de vogel- en natuurreizen die georganiseerd worden vanuit Nederland. Aan het eind van het pad liggen aan beide zijden van het pad een paar leuke waterplasjes. Hier buitelt een Kievit en hipt een Witte Kwikstaart in de graskant, verder nog o.a. Gele Kwik, Rietgors, Kleine Karekiet en een roepende Koekoek en Zanglijster. Twee Bergeenden zitten  aan de rand van het water en een groepje Wintertalingen vliegt op.

schapenelbedijk

Schapen en geiten houden het gras kort op de Elbe dijk

Nog een paar honderd meter door het bos en ja, ik zie de Elbe. Op de dijk aangekomen zien we een grote kudde met schapen en geiten met herder en hond, de natuurlijke grasmaaier. Morris is het zandpad al weer vergeten en gaat bij de schaapjes kijken.

Wij genieten intussen van het prachtige uitzicht over de Elbe, wat een ruimte en een rust hier.

Aan de overkant wat ver weg ontdek ik met de verrekijker de eerste twee Zeearenden rustend in een boom, beide adulte vogels.

elbe01

Het rustige water van de Elbe om drie uur in de middag

Aan de waterkant veel Grauwe Ganzen en twee Witgatjes, de eerste Rode Wouwen dienen zich aan en cirkelen boven onze hoofden. In totaal een 10-tal gezien vandaag, geweldig. Terwijl de twee Zeearenden van de overkant wegvliegen, komt er nog eentje van achter ons vandaan, achterna gezeten door Raven, een juveniel exemplaar. Hij komt mooi laag over en zweeft verder.

waterstandWe springen weer op de fiets en Morris zegt al dat het lekker fietst op het fietspad, dus dat is mooi meegenomen. We fietsen nog een eind over het fietspad dat onderaan de buitenkant van de dijk ligt, links van ons de Elbe en de Boezem en rechts van ons het oude bos van Elbholz, met alle eerder genoemde bosvogels. Onderweg nog even een paar keer gestopt voor Rode Wouwen en twee Zwarte Wouwen zelfs, ook om af en toe even aan de andere kant van de dijk te kijken naar de prachtige bergboezem met veel oude vervallen bomen ertussen. De jongens klimmen nog even op een omgevallen oude eik. Op de foto hier rechts kun je aan het donkere gedeelte van de boomstammenmooi mooi zien hoe hoog het water wel heeft gestaan.

We zijn iets te ver door gefietst en gaan bij de Elbe weg richting het dorp Holtorf. Hier nog een paar Nachtegalen langs de weg en is het nog even doorzetten tot Gartow (7 km). We spreken ze nog even moed in en stellen een ijsje als beloning in het vooruitzicht, dat helpt toch altijd wel bij kinderen.

Op het terras bij de Gartower See eisen de jongens hun beloning op en wij nemen een lekker biertje: biologisch Weizenbier, smaakt goed! Voor ons gemak bestellen we er maar even een pizza bij en terwijl we die zitten te nuttigen zien we weer een Seeadler voorbij komen, ditmaal een fanatiek groepje dat aan het trainen is voor de drakenbootrace (Die Seeadler). Morris geven we allemaal een high Five voor zijn eerste grote fietstocht van dik 15 kilometer op dat krakkemikkige ding. Hij heeft het toch mooi volgehouden, maar zegt er wel bij deze week nooit weer te willen fietsen!

seeadler01

Oefenen voor de Drakenbootrace: Die Seeadler

Maandag 30 april

Van 6 tot 8 uur op de fiets tussen Restorf en de Camping in Laasche (alleen)

Als ik de dijk oversteek zie ik dat er nog een mist over het hele gebied hangt, maar dat weerhoudt de Veldleeuwerik er niet van om de mystiek luister bij te zetten. Het wordt mooi weer zo te zien.

gebiedachterdijkrestorf03

Zo vroeg in de ochtend en de eerste Rode Wouw zeilt al over de mist voorbij. Het vogelconcert is in volle gang: Nachtegaal, Grasmus, Tuinfluiter, Gekraagde Roodstaart, Geelgors, Rietgors, Koekoek, Heggenmus, Braamsluiper en Zwartkop voeren hier de boventoon. Dit keer ook echt de Wielewaal meerdere keren gehoord en gezien, de Nachtegaal geprobeerd op de foto te krijgen, maar niet gelukt. Ik heb hier ook niet echt het geduld voor omdat ik dan denk dat ik van alles op andere plekken mis.

Bij het bruggetje geen bevers te zien, wel twee Witgatjes en het geluid van de Kraanvogels is altijd aanwezig op de achtergrond.

Daarna terug gefietst naar Restorf en daar door het veld gefietst naar de Gartower See.

compilatie01

Gele Kwikstaart, Grote Zilverreiger en Witte Kwikstaart

Hier ook weer Nachtegalen en vanuit de kijkhut die er staat zie ik een mooie Zwarte Wouw over het water vliegen en een duik nemen naar een vis. Langs de waterkant staan een paar Grote Zilverreigers die als ze mij zien opvliegen. Midden op het pad zit een Koekoek op de grond, hij is me net iets te snel weg voor een foto helaas, wat me deze vakantie nog wel eens vaker zal overkomen.

compilatie12

Dit bankje dat een paar meter hoger ligt geeft een mooi overzicht over het gebied achter de dijk, rechts de kijkhut aan de Gartower See

Aan het eind van het pad kom ik op de weg uit van Gartow naar Gorleben. Op mijn google-afdrukje denk ik te zien dat er een pad loopt vanaf de bosrand dwars door het veld naar de dijkopgang bij “ons” dorp Restorf. Tussen de bomen door zie ik een paar reeën in het veld staan, vanuit het bos zijn Fluiters en Zwarte Mezen te horen, een miauwende Buizerd zit aan de rand in een boom.

zwartewouw01

Zwarte Wouw

Ik heb het toch niet helemaal goed. Ik vind wel een pad maar met de fiets aan de hand zak ik op sommige plekken tot mijn enkels in het drassige land weg. Een Watersnip vliegt op uit een klein plasje, de reeën gaan er maar vandoor, evenals een haas. Doorploeterend kom ik voor een te diep slootje te staan. Een einde verderop zit de Watersnip van net mooi op een paaltje alles gade te slaan, vergezeld van een Gele Kwikstaart. Uiteindelijk een eind langs het slootje gelopen richting Gartower See kom ik terecht bij een ruiterpad. Dit pad opgegaan en daarbij kom ik mooi bij de dijk uit. Ondertussen vliegt een Grote Zilverreiger nog even over me heen, zo rond een uur of 8 ben ik weer thuis.

Ik heb het zweet los, maar even bijkomen en ondertussen genieten van de Braamsluipers, Zwartkoppen, Zwarte Roodstaarten en Kraanvogels (voorbij zien vliegen) vanuit de tuin.

Na een frisse douche tijdens de koffie nog een paar Rode Wouwen en zelfs een adulte Zeearend die over komt vliegen, ze komen gewoon bij je langs!

watersnip01

Watersnip en Gele Kwistaart

In de middag aan de overkant van de Elbe naar de binnenduinen bij Klein Schmölen (Dömitz)  (gezin)

Rond een uur of twee gaan we met het pondje naar de overkant, daar slaan we linksaf richting Dömitz. Aan deze kant is weinig bos, dat ziet er toch veel saaier uit voor mijn gevoel.

stapelhoutWat wel opvalt is dat je aan deze kant veel dichter langs de Elbe kunt fietsen. Je fietst hier over de dijk in plaats van aan “onze” kant erachter, dat vind ik persoonlijk altijd veel leuker, dan kun je beide kanten mooi bekijken. Ik heb de tik dat ik altijd achter de dijk of een berg wil kijken, dus moet dan vaak afstappen even kijken en weer verder fietsen, dat is hier dus beter geregeld!

Onderweg bij een boerderij zien we nog het vakwerk van hoe je mooi je brandhout kunt stapelen. (zie foto)

Het is even zoeken hoe nu bij die duinen te komen. Je moet als je weg 195 af rijdt bij Dömitz op de T-splitsing rechtsaf dat dorpje in en een paar honderd meter verder de eerste weg weer rechts nemen (Dünenstrasse) en dan staat het wel aangegeven.

Mooi binnenduinengebied, met de hoogste top zo’n 45 meter hoog.

duinen01

Binnenduinen bij Klein Schmölen (Dömitz)

We wandelen even naar de top en aan de andere kant kun je weer naar beneden en loop je door het bos terug. Ik hoor en zie 1 Boomleeuwerik en een paar Grote Lijsters zie ik wegschieten, verder is het in het zandgedeelte rustig op vogelgebied. Op de top komt nog een roepende Raaf over vliegen en hoor ik de Kuif- en de Zwarte Mees. In het bos hoor ik de Fluiter, Zwartkop en Groenling en als we het bos weer uitkomen hoor ik een Geelgors zingen in de bomen.

In het laatste stukje de mooiste waarneming! Ik zie er een Draaihals op de grond zich te goed doen aan de rode bosmieren die er veelvuldig zitten. Helaas het moment dat ik de camera pak gaat die er vandoor. Nog even gezocht maar kan hem niet zo snel terug vinden.

Dinsdag 1 mei

Van 6 tot 9:30 uur op de fiets tussen Restorf en de Elbe door Elbholz (alleen)

Vandaag is het “dag van de arbeid”. In Nederland doen we er niet zo veel aan maar hier in Duitsland is het een vrije dag, en vandaag hebben ze in Gartow een grote “Flohmarkt“ van 11 tot 18 uur. Echter ik zie nu om 6:15 al aardig wat activiteit die kant op rond de Gartower See waar het wordt gehouden.

Ik sla weer linksaf van de weg hetzelfde pad op dat we 2 dagen geleden met zijn allen hebben gefietst. Onderweg weer Fluiter, Zwartkop, Geelgors, Braamsluiper, Koekoek, en mijn eerste Bosrietzanger en Bonte Vliegenvanger. Ik heb eigenlijk de hoop de Kraanvogels dichter bij het pad aan te treffen zo vroeg in de ochtend, maar helaas ze blijven vrij ver weg zitten.

compilatie10

Vogelkijhut met uitzicht over de plassen achter Pevestorf, rechter foto de bewuste juveniele Zeearend

Aan het eind van het pad kom je bij die plasjes uit, daar hoor ik de Kleine Karekiet en een Snor en zie ik de Veldleeuwerik staan. Ik loop nog even naar die kijkhut toe, het is inmiddels een uur of zeven geworden. Verderop een paar haasjes op vrijerspad zo te zien. Ze hebben weinig aandacht voor mij maar des te meer voor elkaar.

Vanuit de hut heb je wel een aardig uitzicht over die plasjes en kijk je richting Pevestorf. Dan opeens paniek. Eenden en ganzen vliegen kwakend weg en de oorzaak wordt al snel duidelijk: komt daar recht op me af redelijk laag over de grond vliegend een juveniele Zeearend. Ik sta dus klaar met de camera, maar helaas de paar foto’s zijn niet scherp geworden. Dat is wel balen zeg, die dikke gok van een snavel is mooi te zien anders. Daarna een stukje door het bos naar de Elbe met onderweg Grote Lijster, Tuinfluiter en een Grote Bonte Specht.

boominochtendzon

Bij de Elbe aangekomen (7:10 uur) loop ik de dijk op, en achter mij uit de hoge oude bomen vertrekken twee Zeearenden achter elkaar die verderop iets hoger in de lucht spectaculair met de poten in elkaar een 10-tal meters naar beneden suizen, wat mooi om te zien is dat. Het gaat alleen allemaal zo snel dat ik er geen plaatje van heb, omdat het zicht me ook door bomen verderop wat ontnomen werd, helaas dus. Nog geen paar minuten daarna vliegen er nog twee Zeearenden over, los van elkaar, één daarvan wordt door een Raaf op de huid gezeten. Dus binnen zo’n 10 minuten 5 Zeearenden.

De Rode Wouw blijft in tegenstelling tot 2 dagen geleden beperkt tot 1 exemplaar, of zouden die toch wat laterop de dag op gang komen? In de uiterwaarden zie ik leuk een paar Boomklevers zitten.

boomklever01

Boomklever

Deze keer fiets ik naar rechtsaf langs de dijk. Bij de eerst volgende mogelijkheid ga ik terug het bos in langs een paar huisjes die daar staan, mooie woonplek zeg. Daar zie ik een paartje Goudvink roepen en vliegt er een Sperwer over. Iets verder laat een kekkende Havik van zich horen en lacht een Groene Specht me toe. Middenin het bos fietsend hoor ik een alarmerende Raaf aankomen, ik kijk omhoog en zie inderdaad de Raaf recht boven me vliegen die een juveniel Zeearend aan het pesten is Dat is al nummer 6 vandaag. Ik volg dit bospad dat uiteindelijk uitkomt bij Gartow. Onderweg hoor ik nog een paar Wielewalen en meerdere Nachtegalen. Op een gegeven moment heb je weer graslanden links en rechts van je en daar lopen weer enkele paartjes Kraanvogels.

Rond 9:30 kom ik in Gartow aan, en het laatste stukje van het pad is het al één en al geparkeerde auto’s van de Flohmarkt. De mensen kunnen toch niet wachten tot 11:00 uur geloof ik, want je kan al over de koppen lopen. Ik fiets er langs richting Restorf en op het eind van de Gartower See fiets ik nog even over het pad heen. Hier is niemand meer, gelukkig.

braamsluiper01

Braamsluiper

De Rietzanger doet wat die moet doen: zingen en ook een Grote Karekiet krast er op los aan de meerkant. Aan de natte graskant zie ik een Grote Zilverreiger en een Ooievaar door het land scharrelen. En dan hoor ik in één keer een mekkerende Watersnip. Al snel komt het geluid van beide kanten van het pad waar ik op sta, dus van de meerkant waar nog een stukje zeer natte vegetatie staat en van de natte graslandkant. Ik sta er een half uur naar te kijken en luisteren, maar dacht je dat ik die baltsende Watersnippen te zien kreeg, nee dus. En voor mijn gevoel sta ik er met mijn neus bovenop en er midden tussen in, snap er niets van?

compilatie02

De Hazen op vrijerspad , Grote Karekiet, Ooievaar en juveniele Zeearend bij de Elbe overvliegend

Om half 10 ben ik weer thuis voor een bakje koffie, daarna even met zijn allen naar de Flohmarkt. Verbazingwekkend: de Grote Karekiet en de Nachtegaal laten zich niet door de mensenmassa verjagen en zingen onverdroten hun hoogste lied!

Vanaf 13:15 zwemmen in de Elbe en de “berg” Höhbeck bezocht. (gezin)

Het is stralend weer, strak blauwe lucht, dus we moeten maar eens gaan zwemmen. Bij het pontje heb ik al wel gezien dat daar een soort strandje is en daar rijden we dan maar heen, door Pevestorf heen naar de Elbe.

De pont draait overuren. Door de Flohmarkt is het file vooral aan “onze kant” staat continue een rij auto’s te wachten. Er gaan ook maar een stuk of 6 tot 8 op, dus dat gaat niet zo snel.

compilatie08

Brrr... even wennen met op de achtergrond de rij auto's voor het pontje, rechts de uiterwaarden

Bij het strandje aangekomen doen we de zwemspullen aan, sta ik net met de rug naar de Elbe toe, roept Karin kijk achter je! Duikt daar net een Rode Wouw uit de lucht 20 meter van me vandaan het water in en vliegt met iets in zijn poten (vis?) weer weg. En zo snel die er was, is die ook weer verdwenen.

Je hebt daar een mooi rustig plekje achter zo’n dammetje, maar het water wordt al heel snel dieper. Je kan niet eens blijven staan, het zand glijdt gewoon onder je voeten vandaan. Het is even doorzetten maar als je er door bent gaat het wel. Ondertussen een roffelende Zwarte Specht een Nachtegaal ontbreekt natuurlijk niet en overvliegend Aalscholvers, Kraanvogels, Rode Wouwen en Ooievaar en een groepje Kokmeeuwen midden over de Elbe in het verlengde ervan.

kokmeeuw01

Kokmeeuwen laag over de Elbe vliegend

Na het zwemmen rijden we even naar “Kaffeegarten Schwedenschanze” bovenop de “berg” Höhbeck om iets te nuttigen. Daar staat ook een fraaie uitkijktoren die een ver uitzicht geeft over een gedeelte van de Elbe en over de bossen om je heen. Daar zie ik ook een paar Buizerds boven de bomen omhoog schroeven, in het bos zelf hoor ik vanaf het terras Zwarte Mezen, een Fluiter en een lachende Groene Specht.

compilatie09

Uitkijktoren op de “berg” Höhbeck met een ver uitzicht, en daarna lekker genieten van een heerlijke Weizenbier van de tap

's Avonds zijn we gaan eten bij het Gasthof Lindenhof in Pevestorf, hier verblijven veel Nederlandse Vogelaars vaak met georganiseerde reizen. De bedoeling is er iets te eten en daarna nog naar de hei te gaan kijken of er ook Nachtzwaluwen zijn. Het loopt hier echter anders.

Om 19:00 uur zijn wij er en bestellen ons eten. Geduldig zitten we te wachten. Er wordt veelvuldig gevraagd of we nog wat willen drinken en de kinderen hebben hun tweede ronde al gehad. Wachten is niet leuk, maar goed soms is het niet anders, het werd gezegd dat het er zo aan kwam. En ja hoor na 1 uur komt er een bediende eraan met de twee borden van de kinderen, patat met visstick, en ze zegt er bij “even snel de kinderen eerst” en ik kijk haar verbaasd aan en zeg “noem je dat snel”. Sorry ik kan het niet laten dat te zeggen, zit me al een klein beetje op te winden over de gang van zaken. Ondertussen zie ik natuurlijk mijn plan in duigen vallen en een half uurtje later komt ons eten er ook eens aan, 1,5 uur wachten op je eten en er iets van zeggen ho maar, dat bevalt me dan niet zo.

Karin heeft drie soorten vis die eigenlijk allemaal door de kruiden hetzelfde smaken. Ik heb een ander gerecht: een stoofpotje en dat smaakt gelukkig prima. 21:00 uur gaan we er pas weg, dus onze ervaring is niet echt positief hier en zal er dan ook niet snel weer een voet binnen de deur zetten, hoewel het er wel allemaal gemoedelijk uit ziet. Het wordt al wat schemerig, dus helaas worden het geen Nachtzwaluwen meer, want dat is nog een stukje rijden naar de Heide van Nemitz.

Woensdag 2 mei

Vanaf 13:30 uitkijktoren en moerasgebied Stresower See (gezin)

Vanochtend een keertje uitgeslapen, het is tenslotte vakantie nietwaar?

compilatie07

Rechts de Klaus-Bahlsen-Turm met links het uitzicht vanaf de toren

Vanmiddag willen we eens kijken bij het moeras/plassengebied achter Gummern bij de Stresower See. Onderweg komen we ook langs een hele mooie vogelkijktoren: Klaus-Bahlsen-Turmbij Nienwalde. Het is een prachtige toren die uitzicht geeft over een waterrijk gebiedje. Wat vogels betreft is het vrij rustig. Naast de boomkikkers die er te horen zijn zit er nog een Rietgors, Nachtegaal, en op een kaal eilandje twee Kleine Plevieren, overvliegend nog een Buizerd en een Rode Wouw. Op een ander tijd zal er wellicht wel meer zitten; als je de beverroute loopt vanaf Gartow kom je hier ook langs trouwens.

landschapgeel01

Van het ene naar het andere gebied rijden we door gele velden. Op de voorgrond de paardenbloemen en achter nog het geel van koolzaad

Daarna rijden we richting Stresower See (Gummern). We kunnen het eerst niet goed vinden. Vanaf Gummern kun je er eigenlijk moeilijk komen. Via een zandpad en fietspad (achteraf gebleken) komen we er wel, maar dat is niet de bedoeling natuurlijk. Je kunt het beste via de weg van Bömenzien naar Aulosen de L2 vlak voor Aulosen linksaf een klein weggetje inslaan dat uitkomt bij de “Gedenkstätte Stresow”. Hier kun je de auto parkeren en dan naar een vogelkijkhut lopen die een paar honderd meter verderop staat. Het gedenkteken dat hier staat is een klein stukje grens van hoe het vroeger was tijdens de koude oorlog, zodat ook dat gedeelte van de geschiedenis niet vergeten wordt.

Dit is echt een prachtig gebied. Hier kun je de telescoop wel goed gebruiken, ik heb hem natuurlijk in het huisje laten liggen, stom. Verspreid meer dan 10 Grote zilverreigers, achterin tegen een bosrand aan 10-tallen Kraanvogels en hier en daar loopt een Ooievaar te foerageren. In het riet o.a. Grote en Kleine Karekiet, Sprinkhaanzanger, Bosrietzanger, Rietzanger en Rietgors. Als watervogels Grauwe Ganzen, Aalscholvers, Blauwe Reigers, Knobbelzwanen, Wilde -, Krak-, Kuif- en Slobeend, Wintertaling en ook een paar Smienten, Meerkoet, Fuut en een Dodaars. Een Koekoek laat horen dat die ook hier van de partij is en een Kievit buitelt nog wat rond, de Fazant pronkt nog even met zijn mooie veren en schraapt nog even de keel. Finn is ondertussen zo handig om zijn petje bovenin de toren omhoog te gooien. Leuk hij waait steeds terug de hut in totdat, ja die op het dak belandt. Met een lange stok kan ik hem er af halen door op de reling te staan.

compilatie06

Stresower See, gedeelte van een veel groter mooi plassengebied, foto genomen uit de rechter kijktoren

rodewouw01

Rode Wouw

De Rode en Zwarte Wouw komen ook beide even langs zweven en een Buizerd schroeft bij de Bosrand met de thermiek omhoog. We zitten alles rustig te bekijken totdat plotseling de paniek toeslaat: Ganzen, Eenden en de Zilverreigers vliegen plots de lucht in en strijken allemaal aan het andere uiteinde van het gebied weer neer. Dus maar even in de lucht kijken en ja hoor daar is de boosdoener: een Zeearend is de veroorzaker van dit alles. Die gaat echter steeds hoger en gaat op in de lichte bewolking. Dat is altijd wel gek: zo’n grote vogel is soms in één keer verdwenen uit het zicht, ik heb het al vaker gezien.

Na thuis deze keer de maaltijd genoten te hebben gaan we vanavond in de herkansing om naar de Nemitzerheide te gaan, wat gisteren de mist in ging door uit eten te gaan.

Het is nog geen half uurtje rijden de weg 493 van Gartow naar Trebel. Vlak voor Trebel zien we de Dorpsbrandweer nog wat oefeningen doen op een grasveld. In Trebel staat de weg wel aangegeven naar het “Nemitzer Heidehaus”, het centrale vertrekpunt voor wandelingen over de heide, en overdag kun je hier na een wandeling nog het een en ander nuttigen.

Wij komen rond 20:30 aan en alles is uitgestorven. We parkeren de auto en lopen rustig de heide op, wat een rust hier! Het doel is ook een beetje om te kijken of luisteren naar de Nachtzwaluw. Het is een beetje heuvelachtig met vliegdennen hier en daar en een bosje waarin zich in het midden een plasje bevindt. De jongens beginnen met allemaal boomstammen die er liggen een boomhut te bouwen waar al eens andere aan begonnen waren.

Verderop doet een Boomleeuwerik zijn vlucht met melancholieke zang, dit tot in het donker aan toe, verder is het een grote stille heide op een Kneutje na. Tegen de tijd dat het echt donker wordt begint de wind ook een beetje aan te trekken. Ik loop nog wat om dat bosje heen en over een paar kale zandplekken en langs een pad. Ik luister goed of ik een Nachtzwaluw hoor, maar helaas ik hoor alleen de Boomleeuwerik nog, een late Veldleeuwerik zelfs en in de verte trompetterende Kraanvogels.

compilatie05

Nemitzer Heide

Ik denk zelf dat het nog iets te vroeg in het seizoen is, twee weken later zal je meer kans maken. Ik weet natuurlijk ook niet precies waar ze zitten, maar houd het op het eerste.

In het redelijk donker 21:10 zijn de jongens nog steeds bezig met de boomhut, we lopen dan maar terug naar de auto, het licht gaat uit op de hei.

Donderdag 3 mei

Van 5:30 tot 10:00 uur naar Rambower Moor aan de overkant van de Elbe (alleen)

Ik word al voor 4 uur in de nacht wakker van de prachtige zang van de Grote Lijster die vlak bij ons huis zit te zingen. Het is nog meer donker dan licht rond die tijd.

Vanochtend wil ik eens kijken bij een Moerasgebiedje Rambower Torfmoor wat ligt aan de overkant van de Elbe tussen Rambow en Boberow.

Het pontje bij Pevestorf begint on 6:00 uur te varen, en rond 5:45 zet ik mijn auto voor de streep waar je voor moet wachten om de pont op te gaan. Het pontje ligt aan de overkant en de schipper is nog niet aanwezig. Ik besluit om nog maar even uit te stappen en even naar het piertje te lopen.

Genietend van de vele geluiden van zoals de roffels van de Zwarte Specht het gelach van de Groene Specht en de Nachtegaal om er een paar te noemen. Ik kijk uit over het strakke water van de Elbe en geniet van de rust, ik ben de enige die op de pont wacht.

kraanvogel01

Overvliegende Kraanvogels later deze ochtend in de buurt bij de Eisenbahn-brücke

Dan plotseling een meter of 10 naast me in het water zie ik nog net een bever onderschieten, hij schrikt er waarschijnlijk van dat ik daar zo sta terwijl hij daar net boven water komt. Zelf schrik ik ook wel een beetje want ik heb dat natuurlijk helemaal niet verwacht. Ik sta te wachten tot die weer boven komt en dat duurt een paar minuten. Maar een eind verderop komt die inderdaad weer boven. Ik kan er geen foto van maken op dat moment, ik heb mijn breedbeeldlens op de camera zitten omdat ik de opkomende zon bij de Elbe vast wou leggen. Maar goed ik ren snel naar de auto om mijn 500 mm op te halen, kom terug en moet weer wachten tot die tevoorschijn komt. Op dat moment zie ik dat het pontje ook in bedrijf is genomen. Hij is reeds halverwege is om mij op te halen, maar ja ik wou niet weg eigenlijk, ik wou eerst even een foto maken.

Het pontje legt aan en ik zie dat ik nog steeds de enige ben, dus ik denk “geen haast”. Daar denkt de schipper anders over “was soll denn das?” roept die tegen mij en zwaait met zijn arm. Het is me duidelijk, hij komt niet voor niets. Ik loop dan maar schoorvoetend naar de auto toe en rijdt die op het pontje. Tja dan heb ik nog een probleempje, ik heb mijn portemonnee niet bij me. Die zit in een andere broek, dus zeg hem dat verontschuldigend en dan komt “Oh, du meine Güte!” , dus ik maar snel beloven dat ik het straks wel even kom brengen, woon toch vlak bij! Hij schudt met zijn hoofd en vindt het goed, gelukkig maar. Op het pontje ook maar even uitgestapt en met de verrekijker in de hand zie ik de bever in het verlengde even een stukje meezwemmen met “ons” en duikt dan onder.

Aan de overkant aan gekomen rij ik richting via wegnummer 195 eerst naar Lenzen en via Leuengarten richting Nausdorf, hier vind je al een bordje met rondje Rambower Moor (10 km).

Die neem ik dan maar, het pad is goed berijdbaar, aan de ene kant zie je graslanden en aan de andere kant rijd je langs de bosrand. Het is een soort riviervalleitje. Tussen het dal en de rand er omheen zitten soms meters hoogteverschil.

ree01

Reeën, veel en overal wel gezien deze vakantie

Op de graslanden zie je wel reeën staan of wegrennen, verder hoor je de vele bosvogels waaronder de Fluiter, Nachtegaal, Zwartkop en Braamsluiper. Na een eindje rijden kom je bij een kijkhut, die uitzicht geeft over de Rambower See. Vandaag heb ik de telescoop maar eens meegenomen en die komt nu goed van pas. Op het bord voor de hut wordt reclame gemaakt voor de Roerdomp, maar helaas ik zie of hoor hem niet gedurende het half uurtje dat ik daar sta. Wel zie ik hier de eerste Bruine Kiekendief van de vakantie. Vlak bij hoor ik een Sprinkhaanzanger en een Grasmus laat zich mooi zien en horen, bij het water zie ik een paar Grote Zilverreigers, Aalscholvers en een paar Krakeenden. De Wielewaal komt ook nog dicht in de buurt, maar laat zich niet zien, wel horen natuurlijk. Van verder weg hoor ik ook roepende Kraanvogels. Het geluid dat ze produceren doet altijd denken dat er een groepje flink lawaai maakt, maar heel vaak kom je bedrogen uit en zijn het er vaak twee die tetteren, dat was me al een paar keer opgevallen.

compilatie04

Rambower Moor vanaf het platform, op de rechter foto gefotografeerd

Ik heb de telescoop al weer achterin de auto gelegd en loop nog even naar de hut en dan zie ik in een keer een sterntje over het meer heen en weer vliegen. Ik kan zo niet goed zien wat het is, dus telescoop maar weer opgehaald, en wat leuk ik zie hier een Witvleugelstern over het water vliegen en af en toe en duik nemen. Ondertussen wordt er ook nog een varkentje gesmoord, een Waterral laat zich een paar keer horen.

Daarna verder gereden en bij de eerst volgende afslag naar links denk ik door te kunnen steken naar de andere kant om weer terug te rijden. Ik ga door een paar aardige kuilen heen en hoe verder ik kwam des te hoger werd het gras in het middenstukje. Soms denk je wel eens straks hang ik hier vast met de wielen van de grond. Ik weet nog goed dat ik een keer in Hongarije zoiets had meegemaakt toen ik weggleed in een modderkuil.

Ik zie twee keer een paartje Kraanvogels van dichtbij vergezeld van een Ooievaar. Het weggetje loopt een beetje rond en loopt uiteindelijk dood bij een weiland met wittige koeien en een vette stier die me allemaal onnozel aankijken. Ik sta even stil en op dat moment komen er twee bruine dieren uit het bos 20 meter voor mijn auto en draaien wat om elkaar heen. Van de een zie ik natuurlijk meteen dat het een ree is, die ander een reekalf of zoiets denk ik eerst. Maar ik vergis me, het blijkt een vos. De Ree jaagt de vos weg uit het bos. Pas als de vos de auto ziet gaat die de andere kant het veld over en verdwijnt achter een hoge rand om zich niet op de foto vast te lasten leggen. Door het voorraam fotograferen wil niet dus ik moest wachten, maar helaas, het is wel een prachtig moment om dat zo te zien. Dan zit je even op de eerste rang zolang ze nog niet weten dat je ze ziet.

Na dit tafereel rijd ik een beetje beduusd terug, vervolg het pad verder en rijd langs de andere kant terug. Op nog wat reeën na geen bijzonderheden meer gezien.

eisenbahnbrucke01

Eisenbahn-brücke

Bij Dömitz neem ik de brug terug naar de andere kant en daar neem ik de eerste afslag linksaf richting Kaltenhof, waar het Ortolanen-gebied is. Maar nu nog niet, ik denk dat het te vroeg in het seizoen is, ik hoor of zie er geen in ieder geval.

Honderd meter voorbij de afslag van met monument van de “Eisenbahn-brücke” (waar we trouwens op 30 april even hebben gekeken), neem ik rechtsaf een verhard landweggetje dat uiteindelijk dood loopt. Het is een stil weggetje langs een bomenrij en langs koolzaadvelden aan de andere kant. Ook een klein plasje kom ik langs waar ganzen en eenden zich uit de voeten maken. Achter het koolzaad zie ik een paar keer Kraanvogels vertrekken in totaal zo’n 60 stuks. Die heb ik dan per ongeluk gestoord omdat ze mij wel hoorden maar ik hun niet kon zien helaas. In de Bomen en bosjes zijn Nachtegaal, Wielewaal en Boompieper te horen.

compilatie11

Kijktoren aan de Elbe met het uitzicht daarvandaan. Rechtsachter aan de overkant zie je nog debinnenduinen bij Klein Schmölen

Daarna doorgereden en voorbij Langendorf nog even gestopt bij een kijktoren (foto) over de Elbe. Boompiepers en Gele Kwikken verder weinig te zien dit keer.

beverburcht01

Beverburcht

Om 10:30 betaal ik het pondje nog even en vraag ik maar even wanneer je nu het meeste kans maakte de Bevers te zien. Hij vertelt me dat er maar liefst drie burchten liggen van bevers, ook eentje waar we een paar dage geleden gewoon vlakbij zwommen. 5:00 uur dan hebben we een goede kans zegt hij. Nog even een paar foto’s gemaakt van een burcht. Terug naar het huisje zie ik nog prachtig een Kraanvogel (foto) een meter of 15 van de weg op het land fourageren.

's Avonds gaan we maar even een pizza eten bij de pizzeria in Gartow. We gaan op de fiets heen, over de dijk bij ons en dan richting Gartower See. Halverwege komt er 20 meter naast ons ineens een juveniele Zeearend uit het grasland omhoog, daarna achterna gezeten door Zwarte- en Bonte Kraaien. Ik ben behoorlijk verrast, geen camera bij de hand natuurlijk.

Vrijdag 4 mei

Van 5:00- 6:00 uur Elbe- pondje (gezin), daarna Restorf richting camping (alleen)

Om 4:50 word ik wakker. We hebben al afgesproken vanochtend naar de bevers te gaan kijken dus ik spring mijn bed uit. De anderen zijn iets minder enthousiast dan gisteravond, maar goed ik heb ze bevers beloofd. Om 5:15 zitten we met zijn allen in de auto naar het pontje toe, een paar kilometer rijden. Onderweg zien we al leuk een paar reeën, die ook de eerste mensen van die ochtend zien waarschijnlijk. Rond 5:30 komen we bij het pontje aan. Ik heb gezegd dat ze muisstil moeten zijn en dat doen ze ook gelukkig, ze slaapwandelen natuurlijk nog een beetje. We zijn nog maar krap uit de auto of er vliegt een Zwarte Ooievaar weg uit de uiterwaarden, niet ver bij ons weg. 

We lopen naar het water toe en meteen zwemmen er al twee bevers mooi met allemaal takken voor ons langs, we kunnen het allemaal prachtig volgen. Een paar minuten later komt er nog een derde bever langs zwemmen. We genieten er echt van zo vroeg in de ochtend. Ondertussen geeft de Zwarte Specht even duidelijk van zijn aanwezigheid blijk door hard te roffelen.

bever01

één van de drie Bevers die langs zwommen

Iets voor 6 uur begint het pontje weer te varen. Voor ons zit het er op. Voldaan en onder de indruk vertrekken we naar ons huisje. De jongens en Karin kruipen nog even in bed en ik pak nog maar even de fiets om richting de camping in Laasche te gaan kijken en luisteren.

Ik was van plan om de Grauwe Klauwier in ieder geval eens te ontmoeten, een soort die Ana Buren iedere ochtend tegenkwam vanaf de Camping in Laasche.

Net voorbij het bruggetje waar je iets omhoog gaat richting een bankje met prachtig uitzicht over de graslanden achter de dijk hoor ik een apart geluid dat ik niet zo goed kan thuisbrengen. Het blijkt een Groene Specht te zijn. Hij is even mooi te zien als hij wegvliegt naar een andere kale boom. Ik fiets door richting de camping, iedereen is nog in diepe slaap zo te zien. Deze keer ga ik tot het einde van het weggetje dat dood loopt bij het water. Daar rechtsaf en dan zie ik een Kleine Bonte Specht op een boom te keer gaan. Verderop hoor ik de Wielewaal roepen en ik fiets die richting op. Ik zie twee mannen aan de rand van de Laascher See staan kijken met verrekijkers, maar fiets weer verder door het bos heen en kom bij weer bij het “bever-bruggetje” uit. Ik heb dus een rondje gereden.

compilatie03

Uitzicht vanaf brug links met in het midden de omgevallen boom van de IJsvogel (zie inzoom middelste foto), en het uitzicht rechts brug

Bij het bruggetje kom ik een andere Nederlander tegen terwijl ik naar de Sprinkhaanzanger sta te luisteren. Hij wijst mij erop dat er een IJsvogel een nest heeft in de omgevallen boom die je ziet liggen vanaf het bruggetje. O ja: en hij zag daar ook Witkopstaartmezen rondvliegen.

paddestoel01En waarachtig hij had gelijk. Meteen als ik op de brug sta zie ik de IJsvogel er rondvliegen. Ik besluit er te gaan wachten omdat ik verwacht dat hij wel weer bij zijn nest terug komt op korte termijn en ga zitten op een afgehakte boom aan de overkant van het water en de omgevallen boom. Een Groene Specht hoor ik lachen en een Kleine Bonte specht zit in één keer recht boven mij te hameren op een boom. Dan klinkt het toch echt wel hard, ik schrik er even van. Op een andere boom naast de brug groeien fraaie zwavelzwammen.

In de tussentijd zie ik ook de Witkopstaartmezen met mos in de bekjes voorbij vliegen. Na een half uur wachten nog geen IJsvogel te zien. Een Wielewaal komt steeds dichter bij totdat ik hem weg zie vliegen. Een grote bruine vogel vliegt in een flits voor me langs. Ik kan niet helemaal goed zien wat het is, ik denk aan een Roerdomp, gezien de vlucht. De twee mannen die ik aan de Laascher See zag staan zie ik op het bruggetje staan, terwijl ik nog steeds op de boomstam zit. We groeten elkaar. Een paar minuten later zie ik in een bosje dat boven het water hangt een beest verschijnen dat over wil zwemmen. De eerste indruk is een marterachtige. Ik pak snel mijn fototoestel en schiet wat plaatjes. Wat zal het zijn, of was het toch een Bever? Na een uur houd ik het voor gezien. De IJsvogel is niet meer komen op dagen, en jawel hoor, ik loop nog geen twee meter van de boomstam en daar is de IJsvogel even terug. Ik blijf nog 5 minuten op het bruggetje staan maar zie hem niet meer. De twee mannen komen terug. Het zijn twee Duitsers en zij zeggen dat ze zo straks voor hen op het pad een boommarter hebben zien staan, die toen doorliep. Als je dat lijntje doortrekt is het dus dat beestje dat ik heb zien over steken, een boommarter dus!

boommarter1

Boommarter

Het is 8:50 dus ik besluit om weg te gaan. Ik zou om 9:00 uur weer thuis zijn want we moeten helaas inpakken en weer op huis aan naar Groningen. Als afscheid fiets ik nog langs de Nachtegaal en een Gekraagde Roodstaart. Karin geven we nog even een paar cadeautjes want ze is vandaag jarig en onderweg drinken we nog even koffie met een stuk Torte.

Fotogalerij van vakantie Duitsland - de Elbe 2012: Google Photo Albums

Conclusie:

Het was een prachtige week, de hele week rond de 26 graden. Nu had ik ergens in het gebied ook op een bord gezien dat het in Duitsland in een gedeelte ligt (waarbinnen ook Berlijn valt) met de minste neerslag op jaarbasis, dus grote kans op mooi weer! Wij zaten in dat dorpje ook naar mijn idee op een perfecte locatie, precies midden tussen de mooie plekjes en we hadden er ook nog eens een mooie tuin bij om in te zitten. Toen we vertrokken uit Groningen regende het en toen we terugkwamen was het al niet anders, dat gaf dus wel een extra vakantiegevoel!

De bestemming is dus uitermate geschikt om er in het voorjaar (korte vakanties) heen te gaan, ook omdat het vanaf Groningen maar op zo'n 4 uurtjes (400km) rijden ligt. De natuur is er overweldigend, er valt altijd wat te genieten, zeer geschikt voor wandelingen en fietstochten en het is er niet supertoeristisch gelukkig.

Ook perfect voor een gezinsvakantie. Afgezien van de natuur is er o.a. nog een water-speelparkje, een overdekt zwembad en een minigolf. Allemaal in Gartow, genoeg vertier dus. Ik kon zelf mooi in de vroege ochtend extra op pad, en Karin kwam er zelfs aan toe om een aantal boeken te lezen, dus voor elk wat wils.

Wat waargenomen vogels betreft, waren we voor een aantal soorten volgens mij nog net iets te vroeg om een grotere kans te hebben om ze te zien. Veertien dagen later zou meer opleveren denk ik. Zo heb ik o.a. de volgende soorten gemist: Nachtzwaluw, Grauwe Gors, Ortolaan, Tapuit, Paapje, Europese Kanarie, Grauwe Klauwier, Wespendief, Kwartelkoning en Visarend.

We gaan er zeker nog eens naar toe, en dan gaan we ook een kanotocht over de Elbe maken. Dat lijkt me ook heel mooi om te doen, zoveel scheepvaart is er niet op die rivier.

____________________

Links:

7 reacties

  • Hallo Henk,

     

    Met veel plezier heb ik je verslag van de reis in de omgeving van Restorf gelezen.

    Ik zou er ook graag naar toe willen. Zou je mij het adres van het huisje kunnen mailen?

     

    met vriendelijke groet, Mary-Ann.

  • Beste Henk,

    Leuk verslag! Wij willen ook nog steeds eens in die omgeving kijken.

    Kun je ook goed bij de rivier komen als je daar wil vogelen?

    Wij waren in Mei in de Auverne in de buurt van de Allier maar daar was de hele rivier afgesloten met hekken en kon je er nergens bijkomen..

    Heb jij misschien een website van dat verblijf waar jullie zaten?

    Was het huis(je) ook een beetje gezellig dat als je eens slecht weer hebt je er goed kan verblijven?

    Heb je eventueel foto's omdat je aangaf dat die niet op de website staan?

    Vast bedankt!

    Vriendelijke groet,

    Diny Buisman

    • Hallo Diny,

      dank je, ja je kunt overal op veel plekken goed aan de rivier komen.

      Het huisje was ingericht met blank houten grenen meubelen, voor ons prima. Een website daarvan is er niet, anders had ik de link wel toegevoegd. Ik zal je een foto toesturen via de mail toesturen.

      Zeker met 2 personen heb je ruimte genoeg.

      MvG,

      Henk

  • Henk mooi verslag.

    Ik zal het opslaan in mijn geheugen.

    IK heb een vraag hoe lang heb je er over gedaan om op je bestemming te komen.

    Gr Feiko.

  • Wat een mooi verhaal, Henk! Complimenten. Maak even Grote van Kleine bij die foto van de Grote Kar.

     

    Jan Allex

    • Dank je Jan Allex,

      ik heb het aangepast, dacht eerst zelf ook wel aan een Grote, maar ja later thuis twijfelde ik en had er voor de veiligheid dan maar een kleine van gemaakt.

Jouw reactie

Als antwoord op Some User
Free Joomla! templates by Engine Templates